دانلود کتاب طاعون

نقد و بررسی رمان طاعون

معرفی کتاب

رمان طاعون (The Plague) به قلم آلبر کامو (Albert Camus) در سال 1947 منتشر شده است. داستان از نگاه یک پزشک روایت می شود، درباره ی شهر آران که گرفتار طاعون شده است. داستان روایت روزهایی است که بیماری شهر را فرگرفته است و مردم شهر، با مرگ دست و پنجه نرم می کنند در طول داستان با تصویرهایی از مرگ و ناامیدی روبه رو می شویم و شرایطی که گاه برای رهایی از آن افراد داستان دست به خودکشی می زنند و گاه در میان حجم عظیمی از تاریکی نور امید و تطبیق دادن خود با شرایط را خواهیم دید. طاعون تصویری از زندگی را نشان می دهد که مردم شهر به دلیل غرق شده در مشکلات دچار پوچ گرایی می شوند. کامو طرح اصلی این داستان را اپیدمی وبا در سال 1940 گرفته است. شهری که داستان در آن روایت می شود، قبل از خلق این اثر بارها دچار مشکلاتی این چنین بوده است. رمان طاعون بر خلاف مخالفت های خود نویسنده در دسته ی رمان های اگزیستانسیالیسم قرار دارد. علت قرار گیری طاعون در این دسته شرایط حاکم بر رمان می باشد توصیف مردمی که هیچ اختیاری بر سرنوشت خود ندارند و در برابر این مشکل کاری از دستشان بر نمی آید و این هسته پوچ گرایی این کتاب می باشد. طاعون برای اولین بار در سال 1345 توسط سید رضا حسینی ترجمه شد و توسط انتشارات نیلوفر به چاپ رسید. در این روزهای سال 2020 که جهان دچار شرایطی مانند شرایط رمان طاعون شده است خواندن این کتاب بیش از پیش مورد توجه مردم قرار گرفته است.

برشی از زندگی آلبرکامو

آلبرکامو در هفتم نوامبر سال 1913 در روستایی نزدیک شهرقسطنطنیه متولد شده است. پدرش یک سال بعد از تولد او بر اثر زخم هایی که در جنگ بر او وارد شده بود در گذشت. مادرش بعد از درگذشت پدر کامو به دلیل مشکلات مالی خدمتکاری را پیشه کرد. آلبر کامو بعد از راه یابی به مدسه در دوره دبستان مورد توجه یکی از معلمان خود قرار گرفت و به کمک او توانست به دبیرستانی در الجزایر برود. در سال 1930 او دچار بیماری سل شد و به اجبار خانه ی مادری اش ر اترک کرد و در منزل یکی از آشنایان ساکن شد در این دوره دوسال که با آکو، قصابی که عاشق ادبیات بود سپری کرد توانست بسیاری از آثار ادبی را مطالعه کند. در سال 1932 به دانشگاهی در الجزایر رفت. در دوره تحصیل در دانشگاه او به عضویت حزب کمونیست در آمد، او مامور تبلیغات اندیشه حزب در میان عرب ها بود، بعد از گذشت زمانی به دلیل برخی مسائل حزب را ترک کرد. همزمان با تحصیل در رشته فلسفه به مشاغل کوچکی مانند فروشندگی نیز می پرداخت. از سال 1935 مقالاتی را با عنوان " پشت و رو " به رشته تحریر در آورد که بعد از مدتی به چاپ رسید. او در زمینه نمایشنامه نویسی و تائتر نیز به فعالیت پرداخته است از جمله نمایشنامه های او می توان به شورش در آستوریاس و کالیگولا اشاره کرد. آثار کامو به سه دسته نمایشنامه، مقاله و رمان تقسیم می شود، تفکر کامو در آثاری که خلق کرده است متفاوت می باشد در برخی از آثار او، اشاره به پوچی زندگی می شود، در دسته ای دیگر از آثارش از انقلاب و تفاوت های آن با شورش سخن می گوید و جنبه های مختلف عصیان را مورد بحث قرار می دهد. کامو بعدازدریافت جایزه نوبل نگرش خودرا تغییر داده و آثار او رنگ بوی صلح طلبی به خود می گیرد.

 با آغاز جنگ جهانی دوم داوطلب شد تا در جنگ شرکت کند اما به دلیل مشکلاتی که در سلامتی داشت با درخواست او موافقت نشد. کامو بعد از تعطیلی روزنامه اش به دلیل اعتراضی که برای سانسور در مطبوعات کرده بود از الجزایر به پاریس مهاجرت کرد اما کمی از مهاجرت او نگذشته بود که به دلیل حمله آلمان ها به فرانسه مجبور به بازگشت شد. کامو در همان سال ها که 28 سال بیشتر سن نداشته سه کتاب از نمایشنامه ها و مقالات خود به چاپ رسانده بود. زندگی حرفه ای او شامل روزنامه نگاری و نویسندگی است او در مدت کوتاه زندگی اش توانست آثار ماندگاری را خلق کند که هر کدام در زمان خود در دسته بهترین آثار قرار می گرفت. آلبر کامو در سن 47 سالگی بر اثر سانحه تصادف در گذشت. دو اثر از کامو بعد از درگذشت او به چاپ می رسد، یکی از این آثار که ناتمام مانده بود زندگی کامو و درباره دوران کودکی و نوجوانی و حضور او در الجزایر بود.

نقد و بررسی

زمانی که آغاز به خواندن کتاب میکنیم در همان صفحه های ابتدایی به توصیف کامو از شهر اران قبل از بیماری همه گیر طاعون بر خواهیم خورد. شاید در ابتدا آن را یک توصیف ساده بدانیم اما اگر کمی در جملات دقیق شویم کامو به ویژگی هایی از شهر از جمله نبودن بیماری، فکر نکردن به مرگ، همبستگی نداشتن و زندگی یک نواخت اشاره می کند. نبودن بیماری به مرگ فکر نکردن شاید ویژگی مثبت محسوب شوند اما نکته ای که در آن نهفته و کامو با آمدن بیماری طاعون به شرح آن می پردازد این است که تا زمانی که بشریت به مرگ نیندیشد زندگی برای او معنی ندارد تا زمانی که رهایی از بیماری نباشد سلامتی ارزشی ندارد. بسیاری معتقد هستند که این کتاب دارای فضای پوچگرایانه است اما من نیز با کامو موافقم، درست است که سرتاسر فضای داستان بوی مرگ می دهد اما تفکری که در پس جمله های این کتاب وجود دارد اندیشیدن به زندگی در هنگام مشکلات است.جامعه بشری از همان ابتدای خلقت درگیر مشکلات بوده است روزی گرفتار جنگ، روزی بلای طبیعی و روزی دیگر بیماری در این بین پس چه زمانی را به زندگی کردن اختصاص دهد کامو در کتاب طاعون بر اساس این تفکر می خواهد بگوید زندگی گذراندن بلایا از سر نیست بلکه زندگی، زندگی کردن در میان بلاهاست.

کامو چندین بار ساختار داستانی طاعون را تغییر داد و در نهایت به این نتیجه رسید تا راوی این ماجرا را برای مخاطب بیان کند. مخاطب از لحن راوی داستان هیچ برداشتی نمی تواند بکند. آیا راوی غمگین است؟ خوش بین است و یا نا امید می باشد. او تنها برای ما شرحی از اتفاقات را می دهد بدون هیچ جهت فکری که ما را به سمت خاصی هدایت کند. سبک این کتاب به گونه ای است که با وجود فکر و هدف پنهان نویسنده، این امکان را به مخاطب می دهد تا بتواند آنچه را که خود می خواهد از داستان برداشت کند و نظر خود را درباره ی این مشکل و فاجعه داشته باشد.

مواجهه با فاجعه

نکته قابل تامل در داستان طاعون مواجهه مردم با این مشکل است. در ابتدا هیچ یک ازافراد شهر هیچ توجهی به موش های مرده ندارند، کمی بعد از جدی شدن مشکل در ابتدا به انکار آن می پردازند و زمان قرار گرفتن در قلب فاجعه نا امیدی است که بر فضای شهر حاکم می شود. سوالی که وجود دارد این است که مردم تا کی توان تحمل مشکل را دارند. از دیدگاه روانشناسانه اگر بخواهیم به رمان طاعون نگاه کنیم و بر اساس تعریفی که کامو از افراد داستانش دارد هر کس در این مواقع عکس العملی خاص نشان می دهد در ابتدا مغز در حالت انجماد به سر می برد زیرا قبول این همه مرگ آن هم فقط در یک زمان کوتاه علاوه بر درد آور بودن ماجرا غیر قابل قبول می باشد با گذر زمان همان موردی که کامو درطاعون اشاره می کند عده ای که تحمل این مشکل را ندارند دست به خودکشی میزنند و در نهایت آن عده ای از این ماجرا جان سالم را به در می برند که می توانند در کنار این مشکل زیستن را یاد بگیرند. کامو در انتهای کتابش با توجه به اینکه پایانی خوب را در نظر گرفته است اما بیشتر هدفش گفتن این موضوع است، کسی از طاعون رهایی پیدا کرد که زیستن با او را آموخت.

لمس زندگی در میان مشکلات

در افسانه ای شرقی آمده است که روزی مردی در بیابان راه می رفته است ناگهان حیوان درنده و گرسنه ای او را به قصد خوردن دنبال می کند. مرد از ترس خورده شدن توسط حیوان خود را درون چاهی می اندازد و دست خود را از شاخه گیاه وحشی که در چاه است می گیرد. هنگامی که به پایین پای خود نگاه می کند اژدهایی را می بیند که هر لحظه منتظر سقوط اوست تا او را بخورد در همین میان دو موش سیاه و سفید به طور هم زمان در حال جویدن شاخه گیاه هستند. ناگهان چشم مرد به قطره های عسلی که بر روی برگ های گیاه وجود دارد می خورد. هر یک از حیوانات گفته شده در این داستان استعاره ای هستند اژدها استعاره از مرگ است، موش سیاه و سفید استعاره از روز و شب می باشد و خوردن همزمان شاخه های درخت نشان از سپری شدن روزهاست و قطره های عسلی که بر روی گیاه هستند استعاره از زندگی می باشد.

این افسانه زندگی ما در این دنیا می باشد ما همواره در حال گریختن از مشکلات هستیم غافل از اینکه مرگ در انتظار ماست و روز و شب در حال سپری شدن است و ما در این وضعیت باید از خوردن قطره های عسل لذت ببریم زیرا چاره ای دیگر نداریم. آلبر کامو در کتاب طاعون به توصیف این افسانه پرداخته است. مردمی که معنای زندگی را فراموش کرده اند و دچار روزمرگی شده اند حال گرفتار حیوان درنده ای به نام طاعون شده اند آنها در حال فرار کردن از این بیماری هستند در حالی که اژدهایی به نام مرگ انتظار آنها را می کشد و با گذر زمان هر لحظه به او نزدیک تر می شوند در این میان افرادی که توانستند با این شرایط خود را تطبیق دهند و شروع به چشیدن لحظه های زندگی مانند قطره های عسل کردند، برنده این ماجرا هستند. نگاه به زندگی و برخورد با آن چه در شرق و میان مردم بومی و چه از دیدگاه آلبر کامو که فضای بیشتر داستان های پوچ گرایانه است یکسان می باشد. زندگی انسان همواره از بلایی به بلای دیگر در حال تغییر است و هیچ گاه قرار نیست تمام شرایط برای زندگی کردن ایده آل باشد مهم چشیدن لحظه های شیرین آن می باشد.

بررسی شخصیت های داستان

دکتر برناد ریو: شخصیت اصلی داستان که از همان ابتدا با او همراه می شویم مردی 35 ساله که همسری بیمار دارد و اولین مواجهه را قبل از شروع فاجعه با بیماری طاعون دارد. او هم مانند سایر مردم شهر در ابتدا برایش رخ دادن این واقعه غیر واقعی به نظر می رسد اما کمی بعد اوست که از مقامات می خواهد تا برای پیشگیری از این بیماری کاری بکنند. در خلال داستان چالش های روحی بسیاری برای او به وجود می آید او اگر بخواهد با مرگ هر بیماری و دیدن شرایط مردم در مریضی تحت تاثیر عواطف قرار گیرد دیگر قادر به ادامه کار نخواهد بود. ویژگی دیگر این شخصیت انجام دادن صحیح کارش در این شرایط به صرف پزشک بودنش است او این کار را خدایی نمی داند او تنها بیماران را نجات می دهد چون شغلش این است اما می داند که هیچ گاه در مقابل مرگ پیروز نخواد شد.

تارو: تارو شخصیت دیگر داستان که چند هفته قبل از وقوع ماجرا به دلایل شخصی به اران می آید. شخصیتی مهربان که اولین بار پیشنهاد تشکیل گروه های شامل افراد داوطلب برای کمک به مردم را می دهد. در تمام مدت تارو در فکر ایجاد همبستگی در میان مردم برای پیشگیری از این بیماری است. تارو در کتاب طاعون نماد همبستگی است کامو به وسیله این شخصیت می خواهد بگوید زمانی می توان بر مشکلات غلبه کرد که روحیه همبستگی را حفظ کنیم. تارو در این داستان نشان می دهد که چگونه می تواند فردی به خدا اعتقاد نداشته باشد اما کاری خداپسندانه انجام دهد.

رمبرت: خبرنگاری که برای تهیه گزارش از شیوه زندگی مردم عرب به اران آمده است او هم در فاجعه ای گرفتار می شود که رهایی از آن غیر ممکن است. مواجهه اول او با این مشکل فرار از آن است رمبرت بسیار تلاش می کند تا بتواند از شهری که اکنون در قرنطینه به سر می برد فرار کند، آخرین تلاش او برای رهایی متوسل شدن به قاچاقچیان است اما در آخرین لحظات منصرف می شود و می ایستد تا با طاعون مبارزه کند او می داند که اگر از این شهر برود احساس شرم هیچ گاه او را رها نخواهد کرد پس می ماند.

گران: شخصیت دیگری در داستان که نماد محبت و ایستادگی است. گران مردی مهربان که همسرش او را ترک کرده است و او هیچ گاه جرئت این را نداشته تا به او نامه ای بنویسد. او در این فاجعه مانند ناجی عمل می کند و در انتهای داستان که خود نیز درگیر این بیماری میشود به طرز معجره آسایی رهایی می باید که این رهایی نماد و پاداشی است برای او که توانست زیستن واقعی را در این فاجعه بیاموزد.

پدر پانلو: کشیش شهر اران که کمی قبل از شیوع طاعون سخنرانی در کلیسا انجام می دهد و می گوید و در آن ذکر می کند که اگر بلایی بر سر عده ای می آید به دلیل سنگ دلی آنها نسبت به خداوند می باشد. او در دوره ی این بیماری همواره اعتقاد دارد خداوند حضور دارد و به ما کمک خواهد کرد. پانلو نماد شخصیتی خشک مذهب می باشد که برای هر اتفاق به دنبال دلیل از جانب خداوند است. او در جهل خود تا انتهای داستان می ماند.

کوتار فروشنده دوره گردی در مواجهه با مشکل مرگ را انتخاب می کند؛ اما بعد از نجات پیدا کردن شخصیت او به کلی تغییر می کند و شاید به خاطر نزدیکی که با مرگ پیدا می کند این تغییر در او رخ می دهد کاتور که به سختی با دیگران ارتباط برقرار می کرده است حال به راحتی دوست می شود. کوتار نماینده افرادی در جامعه است که به هنگام بروز مشکلات شرایط را به نفع خود تغییر داده و به کسب سود می اندیشند. کوتار بعد از نجات از مرگ تنها کسی است که از شرایط حاکم بر جامعه راضیست.

داستان دارای شخصیت های بسیاری می باشد که هر کدام از آنها دارای ویژگی منحصر به فردی می باشند و به پیشبرد داستان و تکمیل معنا و مفهومی که کامو می خواهد آن را به مخاطب خود انتقال دهد کمک می کنند.

من در نابودی درختان نقشی نخواهم داشت!

خواندن بعضی از کتاب ها را باید مانند دارو برای تمام افراد تجویز کرد. در انتها من هم به عنوان یک دوست پیشنهاد می کنم خواندن کتاب طاعون به قلم آلبر کامو به ترجمه حسین دهخدا که توسط انتشارات روزگار منتشر شده است را در سایت کتابچین از دست ندهید. کسانی هم که به کتاب های صوتی علاقه دارند می توانند این کتاب را با صدای هوتن شاطری پور که توسط انتشارات جیحون منتشر شده است را در سایت کتابچین بشنوند. با این کار به قطع نشدن درختان کمک می کنید و هم با توجه به شرایط یکسان کنونی با داستان طاعون خواهید خواند که چگونه در میان مشکلات می توان نور امید را دید.

ویکی پدیای رمان طاعون

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%A7%D8%B9%D9%88%D9%86_(%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86)#%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C

به قلم مینو مرتضایی