کتاب آناکارنینا

این کتاب فهرست ندارد.

آناکارنینا، جزئیات یک روابط خانوادگی

تولستوی را می توان از بزرگترین نویسندگان روس و دنیا دانست که توانست با کتاب جنگ و صلح نام خود را همیشه در ادبیات زنده نگه دارد. بسیاری معتقد هستند که آناکارنینا بعد از جنگ و صلح شاهکار دیگر تولستوی می باشد. با این حال بهتر است نگاهی دقیق تر به این کتاب داشته باشیم. این الزام بیشتر از این جهت است که کتاب فوق یکی از کتاب های پر فروش بازار ایران محسوب می شود.

آناکارنینا را می توان از دو نظر سبک نوشتاری و محتوا مورد بررسی قرار داد. منتهی قبل از شروع بحث اصلی بهتر است این نکته را ذکر کنیم که آناکارنینا در سالهایی از زندگی تولستوی نوشته شده است که او به شدت نیاز مالی داشته است. به نظر می آید این اتفاق به نوعی هم نکته مثبت و هم نکته منفی در کتاب مذکور محسوب می شود که نکته منفی آن نیز با دیدی دیگر تبدیل به قوت آن می شود. نکته مثبت این اتفاق این است که سختی و مرارتی که تولستوی کشیده است که در آناکارنینا متبلور شده است و باعث شده است که سختی هایی که شخصیت های داستان می کشند واقعی تر به چشم بیاید؛ اما مورد منفی در این اتفاق این است که هر چیزی که برای پول و کسب درآمد اتفاق بیافتد ناگزیر به جلب توجه مخاطب است بنابراین در این موارد بجای توجه به واقعیات باید دانست مخاطب چه می خواهد که همین ویژگی باعث شده است کتاب بسیار جذاب و داستان آناکارنینا یک داستان جذاب و قابل اعتنایی باشد. ظاهرا تولستوی در آناکارنینا توانسته از یک تهدید فرصتی عالی بسازد از این رو می توان این کتاب را در جای خود ارزشمند دانست و با دیدی بهتر آن را خواند. در ادامه سعی می کنیم به این مهم دست یابیم.

سبک نوشتاری در آناکارنینا

اصولا تولستوی یک نویسنده توصیف گراست و دوست دارد نوشته خود را وصف فراوان دهد و داستان را با جزئیات بسیار برای خواننده شرح دهد. او در جنگ و صلح که شاهکار وی می باشد، حدود 580 شخصیت و کاراکتر ساخته است که این خود یک رکورد محسوب می شود. این نشان می دهد که تولستوی چه قدر به واقعی تر کردن داستان اهمیت می دهد و دوست دارد داستان زنده ای داشته باشد و تنها روی کاغذ نباشد که این ویژگی را می توان ستایش کرد.

آناکارنیا نیز از این ویژگی نویسنده مستثنی نمی باشد. کتاب به شکل جالبی توصیفی می باشد. البته این که شما توصیفی دوست داشته باشید یا نه بستگی به خودتان دارد؛ زیرا کسانی نیز مانند من هستند که حافظه چندان مناسبی ندارند و نمی توانند توصیفات را کنار یکدیگر بگذارند بنابراین ناچارا از خیر خوبی های بیشمار آن می گذرند. توصیفی بودن این داستان باعث شده که شخصیت های آناکارنینا بسیار زنده به نظر بیایند و این باعث همراهی خواننده با اثر می شود.

ویژگی دیگر در نوع نوشتار آناکارنینا را می توان در این یافت که این کتاب فضای خشک جنگ و صلح را ندارد و در فضایی رمانتیک و خانوادگی نوشته شده است که عامل اصلی انتخاب چنین سبکی را می توان در نوع محتوا و موضوع داستان دانست. از این رو زبان نوشتاری کتاب فوق یک زبان نرم و لطیف می باشد که خواننده به نوعی در آن غرق می شود. به نظر می آید تولستوی با استفاده از این سبک که کمتر در نویسندگان روس از آن سراغ داریم سعی در جلب مخاطب داشته است که بسیار هم موفق بوده است. در کل از نظر سبک شناسی آناکارنیئا از لفظی قوی بهره می برد که توانسته مخاطبان خود را نه تنها در دوران خودش که در دوران حاضر نیز حفظ کند.

محتوا

یکی از ایراداتی که معمولا می توان به این کتاب وارد کرد این است که وحدت موضوع خاصی را نمی توان در آن یافت. منظورمان این است که این کتاب هدف خاصی را چه در زمینه اجتماعی و چه در زمینه شخصی دنبال نمی کند. استفاده از موضوعات پراکنده ای مانند کشاورزی و سیاست و اجتماع و روابط خانوادگی و... موید این نکته است؛ اما نیز به نظر بنده نمی تواند چندان نکته منفی باشد. چرا که تولستوی ما را با نوشته اش، درون یک خانواده می برد و ما از ابتدا تا انتهای کتاب با آن خانواده زندگی می کنیم. در زندگی عادی و روزمره ما کمتر اتفاق می افتد تمام اتفاقات خانواده برای هدف خاصی یا دلیل خاصی باشد. در حقیقت تولستوی در این کتاب بجای دادن هدف خاص، واقعیت را به مخاطبان خود هدیه می دهد. توصیفی بودن زبان نیز او را در این مسیر توانسته یاری کند.

بنابراین در کل می توان کتاب آناکارنینا را کتابی ارزشمند و جذاب دانست که می تواند برای مدتی ما را در خانواده ای جدید پرورش دهد و مانند یک آهنگ زیبای بی کلام، تصورات و اهداف را بر عهده خودمان بگذارد. اگر خواستید این کتاب را مطالعه کنید پیشنهاد می دهم با دیدی متفاوت از سایر کتاب ها آن را بخوانید.

به قلم: مرتضی ملک جاری