کتاب فنون سخنوری در خطابه و ارتباطات اجتماعی

تحلیلی بر کتاب فنون سخنوری در خطابه و ارتباطات اجتماعی

انسان مانند هر گونه جانوری دیگر در روی کره خاکی هم نوعانی دارد و برای ادامه حیات و تضمین بقای خود لازم است که با این هم نوعان ارتباط برقرار کند. هرچند که انسان از قوه ادراک و تعقل بالایی برخوردار است اما همچنان از راه سنتی و غریزی خود با یک دیگر ارتباط برقرار می کنند. این راه را ما سخن گفتن یا تکلم نامیدیم.

همه ما به نوعی سخن گفتن را برابر با خارج شدن اصواتی با معنی از دهان می دانیم و اگر این چنین صوتی خارج نشود قائلیم تکلمی صورت نگرفته است. اما واقعیت چیز دیگری می گوید. تکلم از زیرشاخه های تفکر می باشد. در اصل یکی از نشانه های تفکر ار می توانیم تکلم بدانیم. وقتی شما در ذهن خود تفکر می کنید و این تفکر را به شکل صوت یا تصویر در ذهن خود می شنوید ومیبینید در حقیقت در حال تکلم کردن هستید.

بنابراین تکلم و سخن گفتن در تعریف دقیق تر آن یک رابط میان آنچه تفکر می کنیم با آن چیزی است که تصور می کنیم و آن را به عینیت تبدیل می کنیم. در زبان ساده تر سخن گفتن مانند قلمی است که می تواند آنچه را که در ذهن ما می گذرد را به تحریر در بیاورد. البته که نوشتن، نقاشی کردن و هر هنر دیگری که احساسات و تفکر درونی ما را عینیت تبدیل می کند. این که سایر گونه های جانوری نیز از چنین سطح تکلم برخوردار هستند یا نه، چیزی است که نمی توان با قاطعیت از آن سخن گفت.

با این حال همچنان اصوات صوتی اولین نماد تکلم محسوب می شوند. از این رو  وقتی می گوییم، سخن گفتن اغلب اذهان سمت اصوات صوتی خارج شده از دهان به واسطه زبان می رود. ما نیز در این جا سخن گفتن را به همین مفهوم به کار می بریم. اما نکته که در بالاتر گفتیم و رابطه بین تفکر و تصور را در پس ذهن خود همیشه داشته باشید.

مرحله آخر و کتاب حاضر

با توجه به تمام سخنانی که در بند قبلی گفتیم می توان این نتیجه گیری مهم را داشته باشیم. هر آنچیزی که ما به شکل عینی از تفکر در بیرون از بدن میبینیم یا میشنویم، مانند سخن گفتن،  عینا آن چیزی نیست که به آن فکر کردیم. چرا که از درون ما تا بیرون حداقل از دو نوع فیلتر مختلف این خیال عبور می کند تا به معرض واقعیت برسد.

مرحله اول که در حقیقت تصور آن چیزی است که به آن فکر می کنیم و مرحله دوم بیان این تصور و عینیت دادن بخ آن در محیط خارج است. از کوچکترین حرکت و حرف ما تا پیچیده ترین آن ها، حداقل باید این دو مرحله وجود داشته باشد و عملا حذف آن ها غیر ممکن است. اما مشکل اصلی اینجاست هر مرحله ناخودآگاه از پیام اصلی چیزی را می کاهد و شاید چیزی ناخواسته به آن اضافه کند. از این روست که هنرمند در حقیقت در پی ساخت اتفاقی جدید نیست. بلکه هنرمند کسی است که بتواند با کمترین تغییرات آن چه را که در دل او اثر گذاشته به بیرون منتقل کند. بنابراین می بینیم که برای بیان درست آن چیزی که در ذهن و فکر ما می گذرد مسیری شاید طولانی وجود دارد و می فهمیم این مسیر چندان ساده ای نیست.

این دو مرحله ای که بیان کردیم. دارای دو ویژگی کاملا متمایز از یکدیگر هستند. مرحله اول کاملا ناخودآگاه می باشد و به اختیار در آوردن آن کار بسیار سختی است. اما مرحله دوم، که به عینیت درآوردن در دنیای بیرون است، مهارتی است آموختنی و تمرین پذیر. از این روست که هرکسی که بخواهد می تواند نقاشی یاد بگیرد اما اگر نتواند مرحله اول را کنترل کند نمی تواند نقاش شود.

کتاب " فنون سخنوری در خطابه و ارتباطات اجتماعی " بر مرحله دوم تاکید دارد و قصد دارد شما را با فنون و تمرین های یک سخنوری درست آشنا کند. بنابراین با تمام سخنانی که گفتیم اکنون می دانیم قرار است با چه نوع آموزشی آشنا شویم و این آموزش قرار است چه هدفی را دنبال کند.

سخن آخر

شاید تصور کنید با توجه به سخن های گفته شده آموزش مرحله دوم چندان ارزشی ندارد و ما باید در پی یافتن آموزش مرحله اول باشیم. اما دقیقا این همان سنگ بزرگی است که به اشتباه سعی در بلند کردن آن هستید. شما زمانی می توانید به عمق یک مطلب پی ببرید که بدانید اصلا اصول اولیه آن مطلبو آن مفهوم چیست.

وقتی به فهرست کتاب حاضر نگاه می کنیم، متوجه می شویم که این کتاب به صورت کاملا جامع و ریز به تمام فنون مورد نیاز سخن گفتن پرداخته است. حتی نویسنده از نوع متن استفاده شده برای سخنرانی و این که حرکات بدن باید چگونه باشد نمی گذرد. در اصل وقتی شما صحبت می کنید، شنونده چشمان خود را نبسته است و از راه چشمی نیز با شما ارتباط برقرار کرده است. توجه به این نکته کوچک می تواند اتفاقی بزرگ و مثبت در روند صحبت شما پدید بیاورد.  درنهایت سخن گفتن اتفاقی است که همه ما به نوعی با آن به کرات درگیر هستیم. و عموما همین سخن گفتن اولین راه برقراری ارتباطی ما با دیگران محسوب می شود و اصولا اولین برخورد مهمترین برخورد است.

همه ما قرار نیست یک هنرمند و یا یک نویسنده ماهر شویم. اما همه ما به نوعی به سخن گفتن وابسته ایم. بنابراین حداقل باید به نوعی درست سخن گفتن را یاد بگیریم و با روشهای مختلف آن آشنا شویم. شاید همین آشنایی سبب شد تا استعدادی از دل خود را کشف کنیم.