کتاب هشت کتاب

پدیدار شناسی

پدیدار شناسی به فهم جوهره اشیاء بر اساس آگاهی تکیه دارد. هشت کتاب سپهری یک سفری را طی می کند که شروع آن پدیدارشناسی و انتهای آن عرفان است. نویسنده شناخت خود از پدیده ها را کلیدی برای باز کردن یکی از پنجره های رو به هدف خود قرار داده است. سپهری با در آغوش کشیدن طبیعت و نادیده گیری من خود به کمال می رسد.

زندگی در زمان حال

از مهم ترین نکاتی که بسیاری از روانشناسان و عارفان روی آن تاکید دارند زندگی در لحظه است. سهراب زندگی را آب تنی در حوضچه ی اکنون می داند و تا حدودی بی توجهی به گذشته و آینده را تجویز می کند. او این شگرد را برای به دست آوردن تجربه ای نو و آگاهی والاتر انجام می دهد. پل والری از این حالت به غایب بودن زمان تعبیر می کند او بدین وسیله به آمدنی حقیقتی جدید بشارت می دهد. از نویسندگان دیگری که زندگی در حوضچه اکنون را راهی برای بیداری نفس و آشکاری آن تعبیر کرده می توان به آندره ژید اشاره کرد.

معلق کردن قضاوت های پیشین

پیش داوری ها و قضاوت هایی که از آگاهی انسان نشاءت نمی گیرند و ریشه در آموخته های کودکی دارند سد بزرگی در برابر درک حقیقت جهان به وجود می آورند. کنار گذاشتن این پیش داوری ها می تواند ما را در درک جوهر اشیاء کمک نماید. سهراب از این حالت با عبارت چشم ها را باید شست جور دیگر باید دید یاد می کند. اینکه شخص بتواند مانند نگاه انسان نخستین به پدیده های پیرامونی خود نگاه کند می تواند لذت را دوچندان کند.

پشت هیچستان

برخی فلسفه ها روی این نکته تاکید دارند که وقتی فرد خود را هیچ ببیند آن زمان می تواند به حقیقت متعالی دست یابد. سهراب در رفتن به سوی نیستی حتی تبدیل به مشتی از خاکستر می شود تا از این راه محرم اسرار گردد. او زمانی که با طبیعت یگانه می شود به این درک می رسد که همه چیز تیره است و تصمیم می گیرد به درک بالاتری برسد. «باشد که تهی گردیم آکنده شویم از والا»

سبک سهراب

سپهری از جمله شاعرانی است که کار خود را با تقلید از شعر نیما شروع کرده است و از این نظر در کنار شاعرانی چون فروغ فرخزاد و احمد شاملو قرار می گیرد. وی در ادامه رویکرد جدیدی را در شعر نو اتخاذ می کند و با نگاه ژرفی که به پدیده ها دارد تصویری زنده و حساس از آنها در شعر خود به وجود می آورد. گفته می شود سبک خاص سهراب از علاقه او به ذن بودیسم و مکتب سوررئالیسم یا فرا واقع گرایی در فرانسه نیز تاثیر پذیرفته است.

نوشتن در حالت خلسه

گروهی از نویسندگان سوررئالیسم بر این اعتقادند که رویا و خیال واقعیتی کمتر از بیداری ندارد و می گویند در این حالت است که فرد می تواند عمیق ترین هیجان های هستی را دریابد. در کتاب باغ تنهایی نادرپور اشعار سپهری را در زمان خواب می داند و می گوید اگر زمانی هم بیدار باشد خوابزده است او می کوشد با حرف زدن در زمان خواب بیدار شود.

نویسنده سعید گلمحمدی