نام اصلی : سید ابوالا علی مودودی
زادگاه : پاکستان
ملیت : هندی، پاکستانی
تاریخ تولد : 2 مهر 1282
محل زندگی : پاکستان، هند، امریکا
پیشه : روزنامه نگار، فیلسوف، متفکر اسلام گرا، نویسنده
بیشتر...
سیدابوالاعلی مودودی در سوم ماه رجب سال ۱۳۲۱ هجری قمری در خانواده ای مذهبی در شهر اورنگ آباد هندوستان دیده به جهان گشود. پدر وی سید احمد حسن مودودی به کار نویسندگی و روزنامه نگاری اشتغال داشت. ابوالاعلی تا سن ۹ سالگی دروس مقدماتی صرف، نحو، منطق و قرائت را نزد پدر بزرگوارش آموخت، آنگاه در مدرسه فوقانیه اورنگ آباد نزد اساتید بزرگوار به خواندن تفسیر، حدیث، فقه، اصول فقه، ریاضی، منطق و ادبیات عرب در سطح عالی مشغول شد و هنگامی که ۱۵ سال بیشتر نداشت بهره ای کافی از این علوم داشت. وی سپس به همراه پدرش به شهر حیدرآباد رفت و در آنجا کتاب "المرآه الجدیده" را از عربی به اردو ترجمه نمود. ابوالاعلی ۱۷ ساله بود که پدرش را از دست داد. مودودی، متعلق به جریانی بود که بنیادگرا خوانده می شود. این جریان در واکنش به مدرنیته شکل گرفته و معتقد به بازگشت به سنت های اصیل اسلامی بدون هرگونه وسوسه برای انطباق آن با آموزه های بشری است. یکی از بارزترین مشخصه های مودودی، رویکرد انکاری وی نسبت به پدیده های غربی بوده است. مودودی با صراحت اعلام کرد که اسلام، دموکراسی و لیبرالیسم نیست. اسلام مشروطه خواه و لیبرالیسم نیست. اسلام تنها اسلام است و مسلمانان باید تصمیم بگیرند یا مسلمانی ناب باشند و به خدا شرک نورزند یا از رویارو شدن با جهان بر سر اسلام و مقتضای ایمان خویش اجتناب ورزند. مودودی تأکید داشت که اسلام واجد قوانین متعدد و گوناگونی برای نظام اجتماعی و مدنی است. او با تأثیرپذیری از ایدئولوژی های مدرن غربی، تلاش کرد اسلام را ایدئولوژی ای فراگیر و متمایز و برتر از نظام های سرمایه داری و کمونیسم معرفی کند. مدتی بعد از فوت پدرش، وی به سردبیری روزنامه "تاج" در شهر جبلپور هند رسید. امام ابوالاعلی در این سال به مطالعه کتب علمی که به زبان انگلیسی نوشته شده بود پرداخت. وی در سال ۱۳۰۰ هجری شمسی به دهلی رفت، ابتدا سردبیری روزنامه «مسلم» و سپس روزنامه "الجمعیت" را که هر دو از نشریات جمعیت علمای هند بودند عهده دار گردید. پس از این که در سال ۱۳۰۱ هجری شمسی این روزنامه ها توسط دولت توقیف شدند وی بنا به پیشنهاد مولانا محمدعلی جوهر و مولانا احمد سعید سردبیری روزنامه های "همدرد" و "الجمعیت" را برعهده گرفت. مودودی در اعلامیه ای که میتوان گفت نتیجه تجربیات زندگی وی است، می گوید: "تقریباً دو سوم عمرم را در مطالعه، تحقیق، تفکر و تأمل گذرانده ام. با خواندن، تأمل کردن و تجربه نمودن در این مدت، دیدگاه ویژه ای به دست آوردم. آرا و افکاری که از اسلوب فکری ویژه خود برایم شکل گرفته، حاصل سالها مطالعه است که بعضی چیز ها را حق و صواب تشخیص داده ام و با اطمینان روحی به آنان ایمان دارم، و بعضی چیز ها را که باطل تشخیص دادم و با تشخیصی فقیهانه به اصلاح آنها پرداختم. این شیوه را تنها در شخص خود محدود نکردم بلکه هزاران انسان را به آنچه که آن را حق میدانسته ام هدایت کردم و پیوند هزاران انسان را از آنچه که باطل میدانستم قطع کردم. اکنون اگر کسی گمان میکند، میتواند تفکر و عقیده مرا با زور و زندان تغییر دهد، باید بداند که جای مناسب برای او مسند قدرت و ایوان های حکومتی نیست، بلکه مناسب تر ین جا مرکز روانپزشکی است. اگر او امیدوار است که من در اثر فشار و شکنجه، وجدان و ضمیرم را در دست او به گرو گذاشته و در آینده افکارم را متناسب با شرایط سیاسی و جوّ حاکم ارائه بدهم، صریح اعلام میکنم که دچار اشتباه است. قلب و ذهن من برای پذیرش واقعیت ها همواره باز است، میتوان عقل و رای مرا با دلایل علمی و عقلی تغییر داد اما ایمان و وجدان من متاع قابل خرید و فروش نیست. تا کنون هیچ کسی به این هدف نرسیده است و در آینده نیز اگر کسی چنین تلاشی بکند، به آن نخواهد رسید.”
در سال ۱۹۵۳ که رساله قدیانی ستیز او منجر به بروز اعمالی غیرقانونی در سراسر پاکستان شده بود دستگیر شد. دادگاه حکومت نظامی، حکم اعدام او را صادر کرد. در زندان بارها از او خواسته شد تا درخواست بخشودگی کند و خواستار تخفیف مجازات اعدامش شود اما مودودی از این کار سر باز زد. با همین اقدام بود که جایگاه او به عنوان یک چهره اسلامی در سده بیستم تثبیت شد. با این وجود مجازات او بعدتر تخفیف یافت و از زندان آزاد شد.
او در آوریل ۱۹۷۹ به علت مشکلات قلب و کلیوی برای درمان به شهر بافلو در ایالت نیویورک، ایالات متحده آمریکا رفت و پس از چند عمل جراحی در ۲۲ سپتامبر ۱۹۷۹ درگذشت. مراسم تشییع جنازه او در شهر بافلو برگزار شد ولی در محل نامعلومی در منطقه ایچرا در شهر لاهور به خاک سپرده شد.
لینک کوتاه
http://ketabch.in/a/3678
