کتاب ادبیات عرب

" ادبیات عرب " / تصحیح رساله ی المکمل فی شرح المطول
کتاب حاضر به تالیف محمد مهدی استرآبادی و به تصحیح علی قنبریان از انتشارات میراث فرهیختگان منتشر شده است.

کتاب حاضر تصحیحِ رساله «حاشیه المطوّل» محمدمهدی استرآبادی است که در علم بلاغت بوده و به زبان عربی است. این رساله حاشیه‌ای است بر «المطوّل فی شرح تلخیص‌المفتاح».
اما به‌صورت اجمال وی فرزند ملا محمدشفیع و برادر کوچک‌تر ملا محمدکاظم هزارجریبی بوده و از عالمان شیعی است که بخشی از عمر شریف خویش را در شهر لکهنو کشور هند گذرانده و در آنجا به تبلیغ، تحکیم، و گسترش مذهب شیعه پرداخت است و آثار قلمی چندی از خود به یادگار گذاشته که برخی از دست‌نوشت‌های اصلِ رساله‌هایش در کتابخانه‌های کشور هند و برخی در کتابخانه‌های ایران همچون کتابخانه آستان قدس رضوی و کتابخانه آیت‌اللّه مرعشی نجفی نگه‌داری می‌شود. سرانجام پس از سال‌ها تلاش و مجاهدت علمی و عملی در لکهنو درگذشت و همانجا مدفون شد.
در بخشی از کتاب می خوانیم :
" فان قلت الحذف من احوال المسند الیه و هو عدم الاتیان عن اصله فکیف یقول انه عارض له مع انّه امر عدمی و العدم لایعرض الوجود لانّ الوجود ما ثبت و عرض له الوجود و ما اعتبر له الوجود لا یعرضه العدم لبدایه استحاله اجتماع النقیضین. قلت المراد بالعروض التعلق. فمعنی الامور العارضه له المتعلّقه به و لا ریب فی تعلق الحذف بالمسند الیه عند عدمیته و بهذا یظهر الجواب عنه. انّ العدم فی حدّ ذاته غیر متقرر فکیف یکون صفه عارضه لشیءٍ آخر فإنّ الثبوت الشیء للشیء کما انّه فرع علی ثبوت المثبت له فرع علی وجود الثابت ایضاً و ثبوته حیث یراد بالعارض الخارج المحمول علی انّ العدم امر اعتباری و الاعتبارات لا ثبوت لها فیمکن للموجود ان یعتبر العدم کما انّ للمعدوم یمکن ان یعتبر الوجود علی وجه المدّعی بوجه من الوجوه من حیث انّه مسند الیه. "