دانلود کتاب از موسیقی معنوی شعر حافظ
نویسنده: جواد مرتضایی
ناشر : آوای نور
نویسنده: جواد مرتضایی
ناشر : آوای نور
نام کتاب : از موسیقی معنوی شعر حافظ
نویسنده : جواد مرتضایی
ناشر : آوای نور
تعداد صفحات : 258 صفحه
شابک : 964-5819-71-7
تاریخ انتشار : 185
رده بندی دیویی : 8فا1/32
دسته بندی : ادبیات ایران, شعر فارسی
نوع کتاب : Epub
قیمت نسخه الکترونیک : 12000 تومان
"از موسیقی معنوی شعر حافظ"
کتاب حاضر اثری از دکتر جواد مرتضایی می باشد که توسط انتشارات آوای نور منتشر شده است.
در این کتاب سعی شده، از موسیقی معنوی شعر حافظ، به بررسی انواع تناسب ها و تضادها و زیرمجموعه های آنها: ایهام تناسب، ایهام تضاد و پارادوکس در ابیات او پرداخته شود. پیش از پرداختن به تناسب ها و تضادهای آشکار و پوشیده در شعر حافظ، وجود فصل اوّل ضروری می نمود. متأسّفانه به دلیل تلقّی نادرستی که از دو صنعت مذکور در اذهان ایجاد شده، بسیاری و حتّی گاه اهل ادب، به محض اینکه دو یا چند کلمه متناسب یا متضاد در بیت می بینند، حکم بر وجود صنعت تناسب یا تضاد می نمایند که صحیح و علمی نیست. پس لازم است ابتدا تعریف علمی و صحیح و محدوده این صنایع مشخّص گردد، آنگاه براساس آن به استخراج و تحلیل و بررسی انواع تناسب و تضاد پرداخته شود.
در بخشی از این کتاب می خوانیم :
" در بیت اول تناسبی ظریف و زیبا بین کلمات «ذوق» و «تشنه» بکار رفته. یافتن این تناسب، نیاز به کمی تأمل و دقت دارد. در مصراع دوم که در واقع تمثیلی برای تفهیم بیشتر و عینی کردن مفهوم مصراع اول است به باریدن باران در بیابان بر تشنه اشاره شده. لذت چشیدن و نوشیدن این باران در بیابان توسط شخص تشنه چون دیدن یار غایب است. «ذوق» که چشیدن و دریافتن و دانستن است، کلمه ای است که انتخاب آن توسط شاعر به اراده بوده جهت تناسب یافتن با «تشنه»."
پيشگفتار
فصل اوّل: تناسب، تضاد، ایهام تناسب، ایهام تضاد وپارادوکس؛آرا ودیدگاه ها؛ نقد وبررسی
فصل دوم: بررسی و تحلیل سیرتناسب، تضاد، ایهام تناسب، ایهام تضاد و پارادوکس در شعر شاعران پیش از حافظ و معاصر او
فصل سوم: غزل حافظ؛ انواع تناسب ها وتناظرهای پوشیده وظریف، معمول و تکراری، ایهام تناسب، ایهام تضاد وپارادوکس همراه با توضیح وتحلیل
فال و کتاب شعر حافظ جز معدود اثراتی است که در هر خانه ای می توان رد پایی از آن پیدا کرد. ادب شناسان یکی از اصلی ترین دلایل این اقبال را در استفاده استادانه حافظ از ایهام می دانند. در حقیقت هر مخاطبی بر اساس ذوقو نیاز خود برداشت خاصی از ابیات حافظ می کند. از این رو هنوز بسیار مورد اقبال مخاطبان عام و خاص قرار دارد.
همین ایهام باعث شده است که شعر حافظ بسیار نو و جدید به نظر برسد و در هر عصری این گونه به نظر بیاید که گویی حافظ دنیای امروزه را می دیده و برای آن شعری طراحی کرده است. این اصلی ترین و جالب ترین معجزه شعرهای حافظ می باشد.
اما تمام قدرت شعر حافظ در ایهام نبوده است. حافظ از توانایی خاصی در انتخاب کلمات برخوردار بوده. از این رو به خوبی می توانست کلمات مناسبی را انتخاب و جایگذاری کند. به قدری این قدرت بالا بوده است که به سختی می توان کلماتی را در ابیات حافظ عوض کرد. حتی اگر هم وزن و هم معنی باشند، باز کلمه انتخاب شده توسط حافظ ارجحیت دارد. تفاوت نسخ مختلف نیز دقیقا در همین موضوع نهفته شده است. که چند کلمه در چند بیت خاص مورد اختلاف می باشد.
اما هنوز شعر حافظ معجزه هایش را تمام نکرده است. یکی دیگر از عجایب شعر حافظ موزون و آهنگین بودن آن است. در حقیقت ویژگی شعر کلاسیک در این است که موزون و آهنگین باشد. اما شعر حافظ این آهنگ را به نوعی جدید برای گوش های مخاطب تعبیه کرده است. همانطور که مولوی نیز وزنی دیگر به شعرهای خود می دهد.
این موسیقی در کلام شعر حافظ از دلایل بسیاری می تواند سرچشمه گرفته باشد. از انتخاب کلمات مناسب تا استفاده دقیق از آرایه های ادبی. کتاب از موسیقی معنوی شعر حافظ به نوعی سعی دارد به این جنبه از شعرهای حافظ بپردازد و قرار است دیدی تخصصی در این زمینه به مخاطبان خود ارائه بدهد. دیدی که می تواند باعث شود فردی متخصص، صاحب نظر شود، و مخاطبی علاقه مند، شعرهای حافظ را بهتر بفهمد.
نه تنها نویسنده این کتاب، بلکه همه ما به نوعی می دانیم که جنبه های شعر حافظ و در کل شعر کلاسیک به قدری گسترده است که نمی توان همه آن ها را با هم مورد بررسی قرار داد. بنابراین برای تخصصی تر شدن و البته نتیجه دار بودن بحث چاره ای جز این نیست که بخش های مختلف را به صورت جداگانه مورد بررسی قرار داد.
کتاب از موسیقی معنوی شعر حافظ با دید تاثیر آرایه های ادبی در موسیقی، خصوصا دو آرایه تضاد و تناسب وارد بحث می شود. انتخاب این محوریت به نوعی هوش نویسنده را می رساند. زیرا تضاد و تناسب در کنار ایهام اصلی ترین ابزارهای دست حافظ را تشکیل داده اند.
از طرف دیگر این آرایه های ادبی به خصوص تضاد کمی مورد کم لطفی مخاطبان قرار گرفته است. زیرا مخابان حس می کنند هرچه که مخالف هم باشد را می توان جزئی از آرایه تضاد دانست. این کتاب به نوعی دیدی جدید و جالب از تضاد به ما ارائه می دهد و به نوعی ما را با مفهوم اصلی تضاد بیشتر آشنا می کند. وقتی این آشنایی با تناسب و سپس سایر عناصر به درستی اتفاق افتاد کم کم نقش آن ها در موسیقی نیز مشخص می شود.
در نهایت می توان گفت که این کتاب با توجه به دید تخصصی که دارد می تواند بسیار برای دانش پژوهان حوزه ادبیات و به خصوص حوزه حافظ شناسی مناسب باشد. اما با توجه به لحن روان و ساده آن می توان این کتاب را برای علاقه مندان و مخاطبان عام شعر حافظ نیز مناسب دانست.
برداشت شما از محتوای کتاب چیست؟ مانند یک کارشناس نظر دهید. به نظرات کوتاه مثل خوب عالی و...چین تعلق نمی گیرد
بسیار عالی و آموزنده بود مرسی از نویسندش
1402-02-30