کتاب نقاشی و داستان رستم در چند قرن پیش از شاهنامه

"نقاشی و داستان رستم در چند قرن پیش از شاهنامه"
کتاب حاضر اثری از مجید خالقیان می باشد که توسط انتشارات خردگان منتشر شده است.
شاید تصور وجود داستان های مرتبط با رستم دستان، پهلوان بزرگ ایرانی در متون به جا مانده از کشور چین، آن هم چند قبل قرن از سروده شدن شاهنامه، کمی دشوار باشد، اما مهاجران سُغدی که به چین راه یافته بودند، چنین داستان هایی را به یادگار گذاشته اند. سُغد باستان یکی از مناطق ایرانی نشین آسیای مرکزی بوده و همواره فرهنگ ایرانی در آن منطقه از جایگاه قابل توجه برخوردار بوده است؛ از بخشهای مهم این منطقه میتوان به سمرقند و بخارا اشاره کرد که بعد از اسلام پایگاه مهمی برای فرهنگ ایرانی شد. زبان سغدی که از زبان های ایرانی شاخه شمال شرقی است، نقش مهمی در جهان باستان داشته و در آسیای مرکزی به عنوان زبان میانگان (میانجی) مطرح بوده است. آنچه درباره نام رستم در این متن جالب می نماید این است که نام رستم در متن سغدی، آوای زبان های ایرانی غربی را دارد و بیشتر شبیه به پارسی میانه و پارتی است تا سغدی! این نشان می دهد که احتمالاً سغدیان داستان را از دیگر مردمان ایرانی شاید اشکانیان وام گرفته اند. اما با توجه به وجود دیوارنگاری ها و نقاشی هایی که از خود سغد به جا مانده است و در آنها رستم ترسیم شده، معلوم می شود که رستم شخصیتی محبوب در میان سغدیان بوده است. به عبارتی رستم را باید شخصیتی دانست که در شکل گیری داستان های او، بسیاری از ایرانی فرهنگان نقش داشتند و در نهایت هم تبدیل به برجسته ترین پهلوان ایرانیان شده است.