کتاب پارادایم های علم و نظریه های برنامه درسی

"پارادایم های علم و نظریه های برنامه درسی" / تحلیلی بر فلسفه و نظریه پردازی در رشته مطالعات برنامه درسی
کتاب حاضر اثری از دکتر رحمت اله مرزوقی می باشد که توسط انتشارات آوای نور منتشر شده است.
مفهوم "علوم تربیتی" از جمله مفاهیمی است که در روند توسعه علوم انسانی و اجتماعی در قرون اخیر مطرح شده است. واژه "علوم تربیتی" اولین بار به وسیله مارک آنتوین ژولین جایگزین مفهوم پداگوژی گردید. وی آرزوی توسعه و تحول جهانی علوم تربیتی را داشت. در پداگوژی فرآیندها و روش های آموزشی و یا حوزه "عمل" تعلیم و تربیت مورد توجه قرار می گیرد. در صورتی که علوم تربیتی به مطالعه پدیده تعلیم و تربیت فارغ از هرگونه محدودیت علمی و عملی می پردازد که از این نظر با حوزه عمل نیز تاحدودی گسست ایجاد می کند. با این حال، این تلقی وجود دارد که باید از اندیشه های علوم تربیتی وارد حوزه پداگوژی گردید. "علوم تربیتی" نیز به مجموعه علوم و معارفی اطلاق میشود که موضوع تحقیق و مطالعات آن، فعالیت های گوناگون نظری و عملی در حوزه تعلیم و تربیت انسان است. یعنی فعالیت هایی که دربرگیرنده ی دیدگاه ها و نظریه های تـربیـتی، روابـط و مناسبات تربیتی، نهادها و سازمان های تربیتی و تـمامی عرصه های مرتبط با حوزه تعلیم و تربیت انسان در سطح نظری، عملی، کلان و خرد می باشد. یکی از قلمروهای علمی در مجموعه رشته های علوم تربیتی، رشته "مطالعات برنامه درسی" است که در آن دیدگاه ها و "نظریه های" گوناگون و متنوعی حول موضوعات و مباحث مرتبط با این رشته مطرح میگردد.
در بخشی از این کتاب می خوانیم:
" برخی از نظریه‌های علمی در پاردایم پوزیتویستی شامل کارکردگرایی، نظریه مبادله، نظریه رفتارگرایی و امثال اینها هستند. از منظر کارکردگرایی که منتسب به دورکهایم است، امور انسانی خارج از اراده و اختیار اعضای جامعه قرار دارند، و اصول و مقرراتی نیز وجود دارند که از نسل‌های گذشته به جای مانده است و افراد ملزم به رعایت آنها هستند. به گونه‌ای که پذیرش و سازگاری افراد جامعه یا فرهنگی که پیرامون آنهاست، از ویژگی‌های "طبیعت" آدمی به شمار می‌رود (دورکهایم، 1343، ص 24-25). افراد جامعه نیز از نظر دورکهایم با رضایتمندی امور اجتماعی را رعایت می‌کنند، و لذا در این حالت "جبری بودن" امور احساس نمی‌شود. اما اگر افراد بخواهند از امور سرپیچی کنند، با ممانعت و فشارهای بیرونی مواجه می‌شوند، و لذا سازگاری و نوعی نظم با ثبات شکل می‌گیرد (علی پور و حسنی، 1390، ص 121). به همین دلیل، در پارادایم پوزیتویستی مفاهیمی همچون نظام اجتماعی و رفتاری، تعادل، سازگاری، کنترل، پیشبینی، رویکرد محافظه کاری، توجه به قانون عام، قشربندی اجتماعی و تقسیم کار برای حفظ نظام و تعادل اجتماعی مورد تأکید قرار می‌گیرد. "