چکیده
سر چارلز اسپنسر چاپلین (sir Charles spencer chaplin) در ۱۶ آوریل ۱۸۸۹ در لندن، انگلستان دیده به جهان گشود. چاپلین بازیگر، کارگردان و نوازنده ی مطرح سینمای جهان است. او دستی هم در آهنگسازی فیلم داشت و به خاطر این موضوع برنده ی جایزه ی اسکار شد. چاپلین استاد سینمای صامت است و در اغلب کارهایش دیالوگی وجود ندارد. فعالیت او در حوزه ی سینما 77 سال به طول انجامید. آغاز فعالیت او از بازیگری در سالن ویکتوریا انگلستان آغاز شد. چارلی چاپلین سه بار برنده ی جایزه ی اسکار شده است و از محبوب ترین چهره های قرن بیستم به شمار می رود. او در 25 دسامبر سال 1977 در سن 88 سالگی در سوئیس درگذشت.
شرح حال کاملی بر زندگانی چارلی چاپلین
چاپلین شخصا تولد خود را در سال ۱۸۸۹ در محله ای در جنوب لندن مطرح کرده است؛ اما سازمان های اطلاعاتی بریتانیا، فرانسه و ایالات متحده هنوز به مدارک معتبری که زمان و مکان دقیق تولد او را مشخص کنند، دست پیدا نکردند. پدر و مادر چاپلین هر دو آوازخوان و بازیگر بودند اما پس از سه سالگی چاپلین از یک دیگر جدا شدند. او آواز خواندن را از مادرش یاد گرفت و چون پدرش به الکل معتاد بود، با او ارتباط کمتری داشت. مادر چاپلین مدتی بعد به بیماری روانی مبتلا شد و در یک آسایشگاه روانی حوای لندن بستری شد. زمانی که چاپلین تنها ۱۲ سال داشت، پدرش را از دست داد. در یکی از اجراهای زنده تئاتر در لندن، سربازی مست جسمی را به سمت صحنه پرتاب کرد و جسم به سر مادر چاپلین اصابت کرد و بعد از این اتفاق بیماری مادر چاپلین آغاز شد. پس از این که مادر چارلی بستری شد، رابطه عمیق تری بین او و برادرش شکل گرفت و به دلیل اینکه هر دو استعداد فوق العاده ای داشتند، مشغول به کار شدند. مادر چاپلین هفت سال پس از انتقال به هالیوود توسط پسرانش در سال 1928 درگذشت. پس از مرگ مادرشان، چارلی و برادرش دچار فقر شدیدی شدند که در فیلم های چاپلین در سال های بعد کاملا مشهود بود. چارلی درباره ی مادرش می گفت: «بدون مادرم نمی توانستم در پانتومیم موفق شوم. او یکی از بهترین اجراکنندگان پانتومیم بود که در تمام زندگی شناختم.»
چارلی چاپلین در سال های بین 1910 تا 1912 بر صحنه های تئاتر آمریکا، اجرا داشت و در حین همین اجراها، یکی از فیلمسازان آمریکایی به سمت او جذب شد و به این طریق وارد شرکت فیلم سازی کی استون شد. اولین فیلم کمدی او در سال 1914 تحت عنوان «ساختن یک زندگی» ساخته شد و بعد از این فیلم چاپلین خیلی زود به شهرت رسید و نامش در سراسر آمریکا پیچید. از طرف شرکت های فیلم سازی مطرح به او پیشنهادهای زیادی داده شد. سال 1915 او با شرکت فیلمسازی دیگری برای ساختن فیم های بلندتر آشنا شد؛ با آغاز جنگ جهانی دوم چاپلین وارد دوره ی جدیدی از زندگی خود شد. چاپلین در فیلم های ابتدایی خود تحت تاثیر سنت مک سنت و سبک بزن و بکوب او بود؛ اما از سال 1918 که در شرکت فیلمسازی خود مشغول به کار شد، شیوه ی خود را به کلی تغییر داد.
او سه بار ازدواج کرد. اولین بار در سال 1918 با میلدرد هریس ازدواج کرد که بعد از دو سال به جدایی انجامید. در سا 1924 با لیتا گری، نقش اول فیلم پسر بچه، ازدواج کرد که به از دو سال به طلاق انجامید. در سال 1942 چارلی چاپلین پنجاه و چهار ساله با دختری هجده ساله با نام اونا اونیل، دختر اوجین اونیل، نویسنده ی معروف آمریکایی، ازدواج کرد؛ اما با وجود اختلاف سنی ازدواج آن ها تا پایان عمر ادامه داشت. چاپلین دارای هفت فرزند، چهار پسر و سه دختر بود که تمام آن ها در حرفه ی بازیگری فعالیت کردند. چاپلین در سن 82 سالگی، اسکار افتخاری را شخصا دریافت کرد و حضار به مدت 12 دقیقه ایستاده او را تشویق کردند که در تاریخ آکادمی، طولانی ترین تشویق بود. چارلی چاپلین در تاریخ 25 دسامبر 1977 درگذشت و او را در دهکده ای در سوئیس به خاک سپردند. منزل مسکونی چاپلین در سوئیس در 16 آوریل 2016 به موزه تبدیل شد و 300 هزار بازدیدکننده در سال نخست از آن بازدید کردند. او اولین هنرپیشه ای بود که نامش بر روی جلد مجله ی تایمز رفت و لیودمیلا گیورگیونا کاراچکینا منجم مطرح روس، سیاره ی کوچکی را به نام چاپلین نامگذاری کرده است.
شیوه ی فیلمسازی
چارلی چاپلین تا قبل اولین فیلم ناطق خود، دیکتاتور بزرگ، فیلمنامه ی مدون و در دسترسی نداشت. او طرح کلی فیلم را در ذهنش طراحی می کرد و بعد آن را به تهیه کننده و شرکت فیلمسازی ارائه می کرد و براساس آن قرارداد می بست. او سپس آزادانه می توانست فیلمنامه را بنویسد و کارگردانی کار را نیز خود به عهده بگیرد. در مرحله ی بعدی گروه فیلمسازی را دور هم جمع می کرد و محیط و شخصیت ها را می ساخت و کم کم در جریان کار و به صورت بداهه فیلم شکل می گرفت. البته گاهی اوقات به دلیل اعتراض تهیه کننده قسمتی از فیلم حذف می شد و یا مجبور بود دوباره قسمتی را فیلمبرداری کند. شیوه ی فیلمسازی او تا زمان ساخت مستندی درباره ی زندگی او در سال 1983، یعنی زمان کشف صحنه های بریده شده ی فیلم ها و مقایسه با نسخه ی نهایی توسط گروه مستندساز بریتانیایی شناخته نشد.
زمان فیلمبرداری فیلم های بیشتر از معمول فیلمسازی آن دوران طول می کشید. چون چاپلین هر صحنه را به قدری تکرار می کرد تا نتیجه ی دلخواه حاصل شود و گاهی ممکن بود یک صحنه به 100 برداشت هم بکشد تا او راضی شود.
آثار مهم
عصر جدید فیلمی در مورد استعمار و بهره کشی از کارگران کارخانه است. با تعطیل شدن کارخانه عده ی زیادی از کارگران به دلیل وضعیت بد مالی مجبور به دزدی می شوند. این فیلم چاپلین را نقد به دنیای مدرن می دانند.
جویندگان طلا در مورد سختی ها و رنج هایی است که کسانی که به دنبال طلا می روند، متحمل می شوند. چاپلین دوباره در هیات مرد ولگرد عاشق دختری می شود و برای برگزاری یک مهمانی شام سختی های زیادی را متحمل می شود. صحنه ی رقص با کفش اوج داستان و نشان دهنده ی نبوغ فیلمسازی چاپلین است.
دیکتاتور بزرگ اولین فیلم ناطق چاپلین است. چاپلین سال ها در مقابل فیلم ناطق قرار گرفت و معتقد بود هنری که در سینما صامت است در سینمای ناطق از بین می رود؛ اما سرانجام جز آخرین کارگردان هایی بود که به سینمای صامت پیوست و اولین فیلم ناطق خود را ساخت. این فیلم اثری ضد نازی است. این فیم به فروش خوبی دست پیدا کرد. مونولوگ مفصل چاپلین در قسمتی از فیلم از مطرح ترین و تاثیرگذارترین مونولوگ های تاریخ سینمای جهان است.
چاپلین و دنیای سیاست
سال 1950 با آغاز جنگ سرد، در آمریکا ترس از کمونیست ها شدت پیدا کرد. مک کارتی لیستی از کمونیست ها را تهیه و منتشر کرد. چاپلین هم در این لیست قرار گرفت. او که برای اکران فیلم روشنایی های صحنه به لندن رفته بود؛ از خبر اخراج از آمریکا آگاه شد؛ بنابراین او مجبور شد به همراه خانواده اش از ژانویه ی 1953 در سوئیس ساکن شد و تا سال 1972 به آمریکا برنگشت.
سال 1954 جعلی بودن لیست مک کارتی مشخص شد و سال 1972 چاپلین با استقبالی پر شور به آمریکا بازگشت و مدال ارزشمند هندل به او اهدا شد.
تاثیرات منحصربه فرد چاپلین بر سینما
اهمیت چارلی چاپلین در میان مابقی کارگردانان سینما که به رشد سینما کمک کردند، نمایش ویژگی جادویی سینما است. ویژگی شخصیتی که او در سینما خلق کرد عبارت است از؛ مردی قد کوتاه، با سبیلی خاص، عصا و کلاه با مدل راه رفتن خاص و مختص چاپلین که به راه رفتن پنگوئن ها شباهت داشت. سالن مشهور ویکتوریای انگلستان هنرمندان زیادی را برای سینما تربیت کرده است؛ اما آن پسربچه که در تئاتر بزرگ شد و از در و دیوار آن بالا می رفت، بهترین ستاره ی این سالن بود. او 87 سال در دنیای تئاتر و سینما فعالیت کرد. شخصیتی که چاپلین خلق کرد در میان سینما دوستان به شخصیتی ولگرد یا آواره مشهور است. شخصیتی که با وجود فقر شخصیتی سخاوت مندانه و بخشنده دارد و به هم نوعان خود کمک می کند. طنز چاپلین، طنزی تلخ و گزنده است و مهمترین مشخصه ی آن درد کشیدن در سکوت است. طنز چاپلین همچنان که دارای مشخصه ی ثابت آثار دوران صامت یعنی، پر از سرعت در حرکات فیزیکی است، ظرافت ها و خلاقیت های ویژه ی چاپلین را هم در خود دارد. فیلم «ولگرد» اوج هنر چاپلین است. شخصیت های فیلم های چاپلین در سکوت درد می کشند. دردی که ملموس است و بیننده را به همذات پنداری وا می دارد. شخصیت ولگرد مانند شخصیت های احمق فیلم های موسوم به بزن و بکوب نیست، او فردی از دل مردم است، درد را لمس کرده و آن را خوب درک می کند و بنابراین به بهترین نحو آن را به مخاطب منتقل می کند.
کمدی تنها ژانری در سینما است که توانایی شکستن دیوار چهارم را دارد؛ یعنی شخصیت می تواند به دوربین نگاه کند، با مخاطبان صحبت کند و حتی جملات قصاری را با مخاطبان در میان بگذارد. چاپلین در فیلم دوم خود به نام «مسابقه اتومبیل رانی در ونیز» به این مهم دست پیدا کرد و به اهمیت دوربین و جادوی آن پی برد. او به دوربین شخصیت منحصربه فرد داد و آن را به عنوان جزئی از صحنه و حتی یکی از بازیگران مطرح کرد. چاپلین فلسفه ی مخصوص به خود را با دوربین ساخت و پیروان زیادی را نیز بعدها با خود همراه کرد. او اولین کسی بود که از دوربین و کمدی برای نقد اجتماعی استفاده کرد. او بزرگترین کمدین تاریخ سینمای جهان است. او مخاطب را به خنده وا می دارد، از ذات بشر صحبت می کند، نقد می کنند و مانند آینه ای در برابر شما است. «عصر جدید» بهترین نمونه ی نقد اجتماعی چاپلین است. او مانند پیشگویی بسیار جلوتر از زمان خود دنیای مدرن را مورد انتقاد قرار می دهد. می توان این فیلم را حتی اکنون دید و خندید و با زندگی معاصر مقایسه کرد. نقد اجتماعی او فیلم به فیلم افزایش پیدا کرد؛ اما او همیشه روی خط باریک اعتدال حرکت می کرد و سعی در آزار مخاطب خود نداشت.
چارلی چاپلین زبان مرد فراموش شده ی جامعه است. زبان افرادی که جایی برای حرف زدن پیدا نمی کنند. همین امر باعث شده است که او هنوز بعد از گذشت هشتاد سال مورد توجه باشد. او خود را به شخصیتی ماندگار تبدیل کرد؛ چارلی چاپلین به درستی مصداق کسانی است که از صفر شروع کرد و به اوج رسید. او از طرفی مردم را شاد می کرد و از طرف دیگر تنهایی انسان را به تصویر می کشد. هدف او تنها خنداندن مخاطبان نبود. بلکه سعی داشت در هر کدام از فیلم هایش پیام مهمی را منتقل کند و تلنگری به آن ها بزند. او کنترلی خلاقانه در سینما داشت و به اندازه از هر چیزی استفاده می کرد و همه چیز را تحت کنترل داشت. چاپلین توانست تمام محدودیت های سینمایی دوران خود را به فرصت بدل کند و خلاقیت هایی و رویاهایی را عملی کند که هنوز هم باورش برای صاحبان فن سخت است. او در فیلمنامه، طراحی لباس و صحنه، موسیقی، بازی و کارگردانی معجزه می کرد.
میراث چارلی چاپلین
موسسه ی فیلم بریتانیا چاپلین را اینگونه توصیف می کند:
«چهره ای شاخص و برجسته در فرهنگ جهان و مبدل سینما به هنر هفتم.»
او به خاطر خندان میلیون ها آدم در سراسر جهان به عنوان یکی از صد چهره ی تاثیرگذار در قرن بیستم توسط مجله ی تایمز انتخاب شده است.
لئونارد مارتین، منتقد فیلم معتقد است که:
«خلق و خوی ولگرد پاک نشدنی و منحصر به فرد است و هیچ کمدین دیگری تا این اندازه در دنیا تاثیر نگذاشته است.»
کلاه و عصا که بخشی از شخصیت ولگرد بود در سال 2006 به قیمت 140000 دلار در حراجی در لس آنجلس به فروش رفت. از او اغلب به عنوانی یکی از اولین هنرمندان صنعت فیلمسازی یاد می شود. مارک کازینز، مورخ سینما نوشته است که:
«چاپلین نه تنها باعث تغییر تصاویر سینمایی شد، بلکه جامعه شناسی و دستور زبان آن را هم تغییر داد.»
بخش هایی از وصیت نامه چارلی چاپلین به دخترش
«جرالدین دخترم، دنیایی که تو در آن زندگی می کنی دنیای هنرپیشگی و موسیقی است. نیمه شب آن هنگام که از سالن پرشکوه تئاتر بیرون می آیی، آن ستایشگران ثروتمند را فراموش کن. ولی حال آن راننده تاکسی را که تو را به منزل می رساند بپرس. حال زنش را بپرس و اگر آبستن بود و پولی برای خرید لباس بچه نداشت، مبلغی پنهانی در جیبش بگذار. به نماینده خود در پاریس دستور داده ام فقط وجه این نوع خرج های تو را بی چون و چرا بپردازد؛ اما برای خرج های دیگرت، باید برای آن صورت حساب بفرستی. دخترم جرالدین، گاه و بی گاه با مترو و اتوبوس شهر بگرد. مردم را نگاه کن. زنان بیوه و یتیم را بشناس و دست کم روزی یک بار بگو: من هم از آنها هستم. تو واقعا یکی از آنها هستی. هنر قبل از آنکه دو بال دور پرواز به انسان بدهد، اغلب دو پای او را می شکند. وقتی به مرحله ای رسیدی که خود را برتر از تماشاگران خویش بدانی، همان لحظه تئاتر را ترک کن و با تاکسی خود را به حومه ی پاریس برسان. من آنجا را خوب می شناسم. آنجا بازیگران مانند خویش را خواهی دید که از قرنها پیش زیباتر از تو، چالاک تر از تو و مغرورتر از تو هنرنمایی می کنند؛ اما در آنجا از نور خیره کننده ی نورافکن های تئاتر شانزه لیزه خبری نیست. نورافکن کولی ها تنها نور ماه است. نگاه کن، آیا بهتر از تو هنرنمایی نمی کنند؟ اعتراف کن. دخترم همیشه کسی هست که بهتر از تو هنرنمایی کند و این را بدان که هرگز در خانواده ی چارلی چاپلین کسی آنقدر گستاخ نبوده که یک کالسکه ران یا یک گدای کنار رود یا کولی هنرمند حومه پاریس را ناسزایی بگوید.»
جملات قصار چارلی چاپلین
- دنیا آنقدر وسیع است که برای همه مخلوقات جا است. به جای آن که جای کسی را بگیرید، سعی کنید جای واقعی خودتان را بیابید.
- از دشمن خود یک بار بترس و از دوست خود هزار بار
- من دریافته ام که ایده های بزرگ هنگامی به ذهن راه می یابند که مصمم به داشتن چنین ایده های داشته باشیم.
- اگر می خواهید دشمنان خود را تنبیه کنید، به دوستان خود نیکی کنید.
- نقاش کامل آن است که از هیچ برای خود سوژه بسازد.
- خیلی تلاش کردم مردم بفهمند اما آن ها فقط خندیدند.
- اگر روزی خیانت دیدی، بدان که قیمتت بالاست
ویکی پدیای چارلی چاپلین
https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%DB%8C_%DA%86%D8%A7%D9%BE%D9%84%DB%8C%D9%86
آثار چارلی چاپلین
- آتش نشان
- آشنایی
- آقای جسور
- احیای خود
- امرار معاش
- خیابان آرام
- با صورت بر کف بار
- بازرس فروشگاه
- باند
- بانک
- بیست دقیقه عشق
- بین رگبارها
- پتک کشنده
- پروفسور
- پسربچه
- پشت صفحه نمایش
- پلیس
- پیشه موسیقیایی او
- تانگو تانگل
- تفریح
- جویندگان طلا
- حرف تازه او
- خانه به دوش
- خمیر و دینامت
- در پارک
- دردسر سه گانه
- درمان
- دست انداختن کارمن
- دوستش راهزن
- دوش فنگ
- دیکتاتور بزرگ
- رنج های عشق
- روز پرداخت حقوق
- روز شلوغ میبل
- روشنایی های شهر
- روشنایی های صحنه
- زائر
- زن پاریسی
- زندگی زناشویی میبل
- زندگی سگی
- ساعت یک بامداد
- سانی ساید
- سرایدار جدید
- سرسره بازی
- سرگرمی مورد علاقه اش
- سمساری
- سیرک
- شاگرد ستاره
- شانگهای
- شبی در نمایش
- شغل
- شغل جدیدش
- ضربه فنی
- طبقه بیکار
- عجیب الخلقه
- عشق جریحه دار شده تیلی
- عشق ستمکار
- عصر جدید
- فرار مینی بوس
- فیلم جانی
- فیلم شناسی چارلی چاپلین
- قمار بازان
- قهرمان
- کنار دریا
- کنت
- کنتسی ار هنگ کنگ
- گاز خنده
- گذشته ما قبل تاریخی او
- گرفتار در کاباره
- گرفتن دزد
- ماجراجو
- ماشین سواری میبل
- مانده در باران
- مبدل پوش
- محل ملاقاتش
- مخمصه عجیب میبل
- مرد مال دوست
- مسابقه اتومبیل رانی در ونیز
- موسیو وردو
- مهاجر
- نمایشنامه انتقادی چاپلین
- ولگرد
- یک روز شلوغ
- یک زن
- یک سلطان در نیویورک
- یک شب گردش
آثار چارلی چاپلین که در کتابچین موجود است
- کتاب نظم