دانلود مجله فصلنامه پژوهش های گردشگری و توسعه پایدار سال دوم - شماره 3 شهریور 98

معرفی کتاب

"فصلنامه پژوهش های گردشگری و توسعه پایدار" / سال دوم-شماره سه-شهریور 1398

فصلنامه حاضر اثری از گروه نویسندگان می باشد که توسط انتشارات شباک منتشر شده است.

گردشگری پایدار رهیافت جامعی است که خواهان رشد بلندمدت صنعتگردشگری بدون اثرات مخرب بر زیست بوم های طبیعی است. گردشگری شهری پایدار دو اصل مهم بازیابی منابع فرهنگی و رشد اقتصادی را دنبال می کند و دستیابی به آن بدون برنامه ریزی نخواهد بود. مردم دزفول به منظور مقابله با وضعیت آب و هوایی حاد منطقه دست به ساخت بناهای متناسب با اقلیم و بدون نیاز به استفاده از انرژی های فسیلی برای سرمایش و گرمایش با دستاورد حفظ محیط زیست زده اند. شوادون ها، بقایای قمش ها، سربطاق ها و کت ها از جمله آثار منحصربفرد معماری دست کند برجای مانده در منطقه برای مقابله با وضعیت آب و هوایی خوزستان هستند. سازه های نام برده در مواردی مانند شهرها و راه های زیرزمینی برای فرار از تنگنای شدید اقلیمی به صورت مجموعه های به هم پیوسته عمل می کردند که تا زمان معاصر استفاده از آنها در منطقه رایج بوده است. در پژوهش حاضر ضمن معرفی سازه های دستکند دزفول و عوامل شکل گیری آن، طرح احیای این نوع معماری برای اولین بار با رویکرد گردشگری پایدار و تبدیل به پیاده راه های زیرزمینی ارائه خواهد شد. روش داده اندوزی در این پژوهش بر اساس فعالیتهای میدانی، مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با صاحب نظران و مردمانی است که تجربه استفاده از این نوع معماری را در زندگی روزمره خود داشته اند. روش تحقیق در این نوشتار به صورت ترکیبی از تفسیری-تاریخی و توصیفی-تحلیلی می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که استفاده از این سازه های بومی در صنعت گردشگری دارای اثرات مثبت اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و زیست محیطی در منطقه و جامعه محلی می باشد.

در بخشی از این کتاب می خوانیم:

"ارتباطات زیرزمینی شوادون های همجوار و دسترسی به ساحل رودخانه از زیر زمین با هدف مقابله با گرمای شدید تابستان و نیز با اهداف دفاعی و مقابله با تهاجمات دشمن باعث شکل گیری یک زندگی زیرزمینی در دزفول قدیم گردیده است. در برخی از شوادان ها تمامی لوازم زندگی وجود داشته است و مردم مبادلات و مراودات اجتماعی را در روزهای گرم تابستان به این مکان منتقل میکرده اند. به این شکل حریم همسایگی در زیر زمین نیز تعریف داشته است. تال ها به عنوان ارتباط دهنده شوادان ها به یکدیگر، مرز همسایگی را تعریف می کرده اند. همچنین شوادون ها به وسیله ی تال ها به قمش ها راه داشته و این ارتباط همسایگی و رفت و آمد تا کناره رودخانه ادامه پیدا می کرده است. در مواردی تال ها با استفاده از آجر مشبک می گردیدند و به این ترتیب حریم های خصوصی شکل می گیرد و فقط جریان هوا عبور می کرده است. به هر حال زندگی روزانه با حفظ حریم های خصوصی همانند آنچه روی زمین اتفاق می افتاده است در زیر زمین و از طریق شوادان ها و مسیرهای ارتباطی بین آنها جاری بوده است؛ شوادان ها به مثابه واحدهای مسکونی و تال ها به مثابه کوچه ها و معابر دسترسی عمل می کردند، و آنچنان که پیش تر گفته شد در هشت سال جنگ تحمیلی نیز به عنوان پناهگاه و امدادرسانی به مصدومان از این مسیرهای زیرزمینی استفاده می شده است. با وقوع دگرگونی های بنیادین در ساختارهای کالبدی و اجتماعی شهرها و سکونتگاه های انسانی در دوران معاصر و تغییر نگرش های معماران و شهرسازان و پدید آمدن نوعی تمایز جدی میان برش های زمانی گذشته و حال، شرایط جدیدی برای شهر ها و سکونتگاه های بشری رخ داده است. متاسفانه در سال های اخیر به علت تغییر شرایط زندگی، این سازه های منحصربفرد(دستکند) که جزئی از فرهنگ مردمان منطقه بوده اند به دست فراموشی سپرده شده و استفاده ای ندارند."