زادگاه : بروجرد استان لرستان
ملیت : ایرانی
تاریخ تولد : بیست و هفتم اسفند سال 1301
محل زندگی : بروجرد و تهران
پیشه : نویسنده، تاریخ نگار و مترجم
بیشتر...
تاریخ وفات: 24 شهریور 1378
عبدالحسین زرین کوب نویسند، مورخ، منتقد ادبی، مترجم و ادیبی توانمند بود. او در تاریخ 27 اسفند سال 1301 در شهر بروجرد لرستان به دنیا آمد. این نویسنده بزرگ آثار بسیار غنی و پرباری از جمله دو قرن سکوت، پله پله تا ملاقت خدا، سرّ نی، کارنامه اسلام و دفتر ایام از خود به جای گذاشته است. بیشتر آثار او رامرجعی در تصوف و مولوی شناسی قلمداد می کنند. زرین کوب آثار زیادی هم در زمینه تاریخ و اسلام دارد. تاریخ مردم ایران و تاریخ بعد از اسلام از جمله این کتابها هستند. این نویسنده فقید در تاریخ 24 شهریور سال 1378 چشم از دنیا فرو بست. او در سن 76 سالگی و به دلیل بیماری های قلبی، چشم و پروستات فوت کرد. آرامگاه او در قطعه هنرمندان بهشت زهرای تهران (کنار قبر همسرش قمر آریان) قرار دارد.
عبدالحسین زرین کوب (Abdolhossein Zarrinkoub) در خانواده ای اصالتا اصفهانی به دنیا آمد. بعد از مرگ پدر بزرگش، عموی پدرش او را به لرستان می برد. از این رو عبدالحسین و دیگر فرزدان در شهر بروجرد به دنیا آمدند.
عبدالحسین دوره ابتدایی تا بخشی از دوره متوسطه را در شهر بروجرد می گذراند و سال 1319 مقطع دبیرستان را تمام میکند. او برای ادامه تحصیل در دانشگاه تهران، در سال 1320به تهران می آید. زرین کوب برای رشته حقوق در آزمون شرکت می کند و در آن با نمره عالی قبول می شود. بعد از آن به اصرار پدرش به شهر بروجرد برمی گردد و به شغل معلمی مشغول می شود. او تمام دروس از جمله فارسی، عربی، ریاضی و زبان را به دانش اموزان تدریس می کرد.
عبدالحسین مجددا در سال 1324 به تهران بازگشت و وارد دانشگاه الهیات و معارف اسلامی شد. او رشته ادبیات را انتخاب کرده و سال 1327 از آن فارغ التحصیل می شود. زرین کوب به دلیل علاقه زیاد به درس و هوش بالایی که داشت، به لیسانس اکتفا نکرده و برای دوره دکتری شروع به مطالعه می کند. او برای رساله دانشگاه "نقد ادبی و اصول و مبانی نقد" را مورد بررسی قرار می دهد. سرانجام عبدالحسین در سال 1334 دوره دکتری را با موفقیت به پایان می رساند.
عبدالحسین زرین کوب زمانی که تحصیلات دکترا را به اتمام رساند، از طرف دکتر فروانفر برای سمت دانشیاری دعوت به کار شد. به همین دلیل او در سال 1335 کار دانشیاری را در دانشگاه تهران شروع کرد و به تدریس تاریخ اسلام، ادیان و تصوف پرداخت.
زرین کوب سابقه تدریس و استادیاری در دانشگاه های آکسفورد، سورب، هند، پاکستان، کالیفرنیا وپرینستون را دارد. او از سال 1341 تا 1349 به عنوان استاد مهمان به این دانشگاه ها می رفته است.
عبدالحسین با همسرش قمر آریان در سال های ورود به دانشکده آشنا شده بود. او در جایی گفته بود که آشنایی آن ها نزدیک به 9 سال رسیده بود که عبدالحسین در سن 30 سالگی از او خواستگاری می کند. این زن و شوهر هر دو در مقطع دکترا فارغ التحصیل شدد و جزو نفرات اول و دوم در کنکور دکتری بودند.عبدالحسین و قمر صاحب فرزندی نشدند و سال های زیادی از زندگی 2 نفره شان را در سفر به هند و کشورهای اروپایی و عربی گذراندند.
سردبیری مجله هفتگی مهرگان به مدت 5 سال
سمت دانشیاری دانشگاه از سال 1335
سابقه کار در موسسه لغت فرانکلین و سردبیری مجله راهنمای کتاب
فعالیت علمی در مجله های یغما، جهان نو، سخن، علم و زندگی، دانش، مهر و فرهنگ ایران زمین
این کتاب یکی از آثار معروف استاد زرین کوب است. زمانی که عبدالحسین با همسرش به فرانسه سفر کرده بود، نوشتن این کتاب را شروع می کند. او برای نوشتن این کتاب، در یک اتاق کوچک که تنها یک میز و صندلی و چند کاغذ در آن بوده، ساعتها مشغول به نوشتن می شده است. این کتاب نقد و شرحی بر مثنوی مولاناست. متقدان این اثر زرین کوب را شاهکاری درباره مولانا می دانند.
این کتاب زرین کوب یکی از آثار به یاد ماندنی و ماندگار اوست. دو قرن سکوت به صورت کاملامستند و با ارائه مرجع و منبع، به تاریخ 200 ساله ایران پس از سلطه عرب ها می پردازد. این کتاب در سال ۱۳۳۰ به چاپ رسید.
یزدگرد آخرین بازمانده ی تاجداری بود که از تخمه ی ساسانیان مانده بود. اما او نیز کاری از پیش نبرد و گرفتار سرنوشت شوم بدفرجامی شد که دولت و ملک ساسانیان را یکسره از میان برد. بدین گونه سپاهیان یاغی و روحانیان فاسد را پروای مملکت داری نبود و جز سودجویی و کامرانی خویش اندیشه ای دیگر نداشتند. پیشه وران و کشاورزان، نیز که بار سنگین مخارج آنان را بر دوش داشتند در حفظ این اوضاع، سودی گمان نمی بردند، بنابراین مملکت بر لب بحر فنا رسیده بود و یک ضربت کافی بود که آن را به کام طوفان حوادث بیفکند. این ضربتی بود که عرب وارد آورد و مدت دو قرن دراز کشوری آباد و آراسته را عرضه ی دردناک ترین طوفان حوادث کرد.
این کتاب به بررسی فرهنگ و تمدن اسلام می پردازد. در ابتدای این کتاب آمده است:" کارنامه اسلام یک فصل درخشان تاریخ انسانی است. نه فقط از جهت توفیقی که مسلمین در ایجاد یک فرهنگ تازه جهانی یافتند بلکه به سبب فتوحاتی که آن ها را موفق کرد برای ایجاد یک دنیای تازه ورای شرق و غرب. قلمرو اسلامی که در واقع نه شرق بود و نه غرب"
اگر عامه مردم این ممالک (ممالک فتح شده بدست مسلمانان) با مهاجمان به چشم عداوت می نگریستند این فتوح چنین آسان دست نمی داد.
آمادگی مسلمین برای اخذ و نشر علوم و احادیثی که از پیغمبر در تشویق به دانش طلبی نقل می شد، بعلاوه وجود اسباب و موجبات دیگر، شروع یک نهضت علمی را در قلمرو اسلام سبب شد.
این کتاب زرین کوب نیز به زندگی مولانا می پردازد. او سعی کرده تا مطالب را با قلمی ساده و روان بنویسد.
پنج ساله بود که صورت های روحانی و اشکال غیبی در پیش نظرش پدیدار می شد. تخیلی پربار که بعدها از او یک شاعر واقعی ساخت به او فرصت می داد تا در ورای این نام، با چشم خود، با همان چشم نافذ و پر تلألؤ و عمیقی که تا پایان عمرش هیچ کس نمی توانست تاب نگاه او را بیاورد، حضور نامرئی و پر هیبت یک نور مقاومت ناپذیر را حس کند و صدای بال ملایک و ارواح را در تمام خانه بشنود و با بال خیال تا اعماق کبود آسمان ها، به دنبال آن ها عروج نماید.
بالاخره یک روز هم در همان سال های کودکی، تجربۀ پرواز به آن سوی ابرها که در گمان وی قلمرو غیب به آنجا اتصال داشت، برایش حاصل گشت. تجربه ای که شوق آن، سال ها در خواب و بیداری، در تندرستی و بیماری در جانش چنگ می زد و او را در دوسوی پرده ای که حس و غیب را از هم جدا می ساخت و بین غایب و حاضر در نوسان می داشت، برایش حاصل آمد.
این کتاب درباره زندگی، بررسی آثار و اندیشه نظامی گنجوی نوشته شده است. ابتدای کتاب به وضعیت شهر گنجه پرداخته و آن را بررسی کرده است. این شهر در زمان نظامی مرز بین سرزمین های اسلامی و مسیحیت بوده است. به همیندلیل در آن جنگ و خون ریزی های زیادی صورت گرفته است.
شهر گنجه در خاک اران و در سرزمین واقع بین کنار ارس تا رود کر- پایگاه متعبدان، توبه فرمایان و غازیان سختگیر و جنگ آزمای بود. چون در سرحد قسمتی از دنیای اسلام با دنیای مسیحیت واقع بود، یک مرز محسوب می شد و طالبان جهاد برای دفاع از قلمرو اسلام، از همه جا بدانجا جلب می شدند. در سالهایی که فلسطین و شام و مصر با هجوم صلیبی های فرنگ درگیر بود، مسیحی های بلاد روس و گرج وارمن هم از جوش تعصبات دینی یا به تحریک بیزانس – روم شرقی – نواحی اران و سرزمین های اسلامی مجاور را عرضه ی تهدید می کردند و گنجه و شمکور و بیلقان و بردع و تفلیس گه گاه به وسیله ی آن ها غارت می شد.
عبدالحین در کشور تاجیکستان از محبوبیت زیادی برخوردار بوده و است. برادر او در این باره گفته است: چند سال پیش با رئیس فرهنگستان علوم تاجیکستان به نام پروفسور ملا احمد آشنا شدم. او که زبان پارسی را به خوبی صحبت می کرد به من گفت فکر می کنم مردم تاجیکستان بیش از مردم ایران با بزرگان شما به ویژه دکتر زرین کوب آشنا هستند؛ به خاطر این که دو قرن سکوت ایشان در هر خانه ای پیدا می شود، اگر یک کتاب قرآن هست، یک دو قرن سکوت هم هست. حتی یکی از بزرگراه های تاجیکستان را به اسم زرین کوب گذاشته اند.
https://en.wikipedia.org/wiki/Abdolhossein_Zarrinkoob
لینک کوتاه
http://ketabch.in/a/1293
