×

جستجو

×

دسته بندی ها

×
توجـه
برای استفاده از نسخه ویندوزی به رمز عبور نیاز دارید درصورتیکه رمزعبور ندارید بعدازنصب، بر روی لینک " رمز عبور را فراموش کرده ام" کلیک کنید.
دانلود نسخه ویندوز

دانلود کتابهای علی اکبر دهخدا

کتابهای الکترونیک، زندگی نامه و آلبوم تصاویر علی اکبر دهخدا

علی اکبر دهخدا

زادگاه : تهران

ملیت : ایرانی

تخلص : دخو

تاریخ تولد : سال 1257 شمسی مصادف با 1879 میلادی

محل زندگی : تهران

بیشتر...

تاریخ وفات: هفتم اسفند ماه سلال 1334

محل دفن: قبرستان ابن بایویه در شهر ری

معروفترین اثر : لغت نامه دهخدا

آثار

زندگینامه

چکیده

علی اکبر دهخدا در 5 اسفند در سال 1257 در محله ی سنگلج تهران چشم به جهان گشود. او نویسنده، شاعر، لغت شناس، سیاست مدار، مصحح، روزنامه نگار و طنز نویس ایرانی بود. او همچنین نماینده ی مردم در چند دوره از مجلس شورای اسلامی بود. به او لقب علامه دهخدا نسبت داده اند. مشهور ترین اثر او تالیف لغت نامه ی دهخدا می باشد. از دیگر آثار او می توان به امثال و حکم، چرند و پرند، فرهنگ فرانسه به زبان فارسی و همچنین دیوان شعر او اشاره داشت. این بزرگمرد در طول عمر خود همواره برای حفظ و نگهداری از فرهنگ و اصالت پارسی کوشید. در ایران کمتر کسی است که وی را نشناسد، چرا که لغت نامه ی او بزرگترین و معتبرترین لغت نامه ی زبان فارسی می باشد. او در روز هفتم اسفند سال 1334 در تهران درگذشت و در آرامستان ابن بابویه در شهر ری در مقبره ی خانوادگی ایشان به خاک سپرده شد.

علی اکبر دهخدا

شرح کامل زندگی دهخدا

کودکی و جوانی دهخدا

میرزا علی اکبر خان قزوینی و یا علی اکبر دهخدا فرزند خان بابا خان از ملاکان به نام قزوین بود. خانواده ی دهخدا پیش از به دنیا آمدن او از قزوین به تهران مهاجرت کرده بودند. دهخدا در حدود 10 سال سن داشت که پدرش از دنیا رفت و مادرش تنها سرپرست او شد. شیخ غلامحسین بروجردی که از دوستان پدرش بود مسئولیت آموزش او را بر عهده گرفت و به او علوم مختلفی نظیر زبان عربی و درس های دینی را آموزش داد. وی همچنین در محضر شیخ هادی نجم آبادی که از همسایه هایشان بود نیز بهره های فراوانی برد. وقتی که مدرسه ی علوم سیاسی تهران افتتاح شد، دهخدا موفق شد در آن مدرسه ثبت نام کند. او در آن مدرسه علوم جدیدی که به تازگی وارد کشور شده بود را فرا گرفت. محمد حسین فروغی از ادیبان دوره ی قاجار، معلم ادبیات وی در آن مدرسه بود. استعداد و ذوق ادبی دهخدا آن قدر زیاد بود که هر از گاهی فروغی اداره ی کلاس را به دست دهخدای جوان می سپرد. همچنین در آن مدرسه زبان فرانسه را نیز به خوبی آموخت. او توانست پس از 4 سال فارغ التحصیل شود. پس از فارغ التحصیلی به سرعت به استخدام وزارت امور خارجه درآمد. سپس در سال 1281 همراه با معاون الدوله غفاری برای ماموریتی به اروپا رفت.

 

بازگشت از اروپا

پس از دوسال و نیم اقامت در اروپا، زمانی که به ایران بازگشت آغاز دوره ی مشروطیت بود. او مدتی به عنوان مترجم یک مهندس بلژیکی در اداره ی شوشه خراسان استخدام شد. در همان دوره بود که او با همکاری چند تن از ادیبان دیگر نظیر میرزا جهانگیرخان شیرازی و میرزا قاسم خان تبریزی روزنامه صور اسرافیل را منتشر کرد. او در این روزنامه به عنوان نویسنده ی اصلی فعالیت داشت و مطالب طنزی که می نوشت را در ستون چرند و پرند منتشر می کرد. او این ستون را بان مستعار دخو (مخفف کلمه ی دهخدا) امضا می کرد. دخو انتقاد هایش به جامعه و سیاست را با قلمی آکنده از شوخی و کنایه بدون این که از کسی بترسد می نوشت.

"گفت: نخور! عسل و خربزه با هم نمي سازند و خورد. يک ساعت ديگر، طرف را ديد مثل مار به خودش مي پيچيد. گفت: نخور! اين دو با هم نمي سازند. گفت: حالا که اين دو با هم ساخته اند که من را از ميان بردارند." بخشی از متن چرند و پرند

 صوراسرافیل البته حدود یکسال بعد تعطیل شد و در این یکسال و چند ماه به دلیل ممنوعیات و توقیفات فراوان تنها سی و دو شماره از این روزنامه انتشار یافته بود. دهخدا به خاطر اعتراضاتی که به مطالب روزنامه اش شده بود به مجلس نیز احضار شد اما با دلایل و استدلال هایش توانست مجلسیان را توجیه کند.

 

دهخدا در تبعید

زمانی که مظفر الدین شاه درگذشت و جانشینش محمد علی شاه بر تخت نشست، شرایط برای مشروطه خواهان سخت شد. محمد علی شاه از همان اول با مشروطیت مخالف بود و به همین خاطر مجلس را به توپ بست. علی اکبر دهخدا به همراه عده ای دیگر از آزادی خواهان در سفارت انگلستان تحصن کردند. محمد علی شاه هم که نسبت به اقدامات قشر فرهیخته و متفکر جامعه ترس داشت، هم دستور تبعید وی به همراه شش تن دیگر از متحصنین را داد. سید حسن تقی زاده، معاضد السلطنه، وحید الملک، محمد علی تربیت نیز جزءهمان 6 نفر بودند. سر انجام دهخدا و همراهانش ناچارا به پاریس رفتند. او در پاریس و سوئیس نیز چند شماره از روزنامه ی صوراسرافیل را منتشر کرد. البته که مشکلات مالی برای انتشار این روزنامه فراوان بود.

دهخدا در تبعید

 

اقامت در استانبول

در اواخر سال 1327 دهخدا و چند تن دیگر از آزادی خواهان همراهش به ترکیه، استانبول رفتند. آن ها برای پیوستن به انجمن "سعادت " به ترکیه رفتند تا بتوانند مبارزه ی خود را جدی تر ادامه دهند. انجمن سعادت یک انجمن سیاسی ملی در خارج از ایران بود که به هدف رهایی ایران از نفوذ و دخالت های کشورهایی مانند روسیه و انگلستان، تشکیل شده بود. با ورود به استانبول آن ها با مشکلات کمتری رو به رو بودند و فضا برای انتشار عقایدشان آزادتر بود. آن ها با همکاری یکدیگر هفته نامه ی "سروش " را راه اندازی کردند.

 

بازگشت به ایران

دهخدا به ایران بازگشت و به خاطر اصرار دیگران به عنوان نماینده ی مردم تهران و کرمان وارد مجلس شورای ملی شد. در آن زمان محمد علی شاه از سلطنت برکنار شده و فرزندش احمد میرزا به جای او پادشاه شده بود. دهخدا علاوه بر فعالیت در مجلس با روزنامه های شورا و پیکار نیز همکاری می کرد؛ اما پس از مدتی مجلس در حدود سه سال تعطیل شد و در پی آن جنگ جهانی اول هم آغاز شد. در هنگام جنگ دهخدا به ایالات بختیار رفت و در چند شهر و روستا سکنی گزید. در زمانی که در آن جا به سر می برد مشغول نوشتن فرهنگ فارسی خود شد.

مدتی بعد که از چهارمحال و بختیاری بازگشت در وزارت معارف و سپس در وزارت عدلیه به عنوان رئیس اداره استخدام شد. همچنین در سال 1303 ریاست مدرسه ی علوم سیاسی نیز به وی داده شد؛ اما وی نمیتوانست به عنوان استاد دانشگاه تدریس کند چرا که داشتن مدرک دکتری برای این سمت ضروری بود. از این رو جلسه شورای دانشگاه رساله ی علامه دهخدا را که با عنوان "تحقیقات درباره فرهنگ نویسی فارسی " نوشته شد بررسی کرده تا دادن مدرک دکتری به او تایید شود.

 

دهخدا و حکومت پهلوی

در طول سلطنت رضا شاه، دهخدا فعالیت سیاسی خاصی انجام نمی داد. او تنها مشغول تالیف فرهنگ نامه ی خود بود و با برخی نشریات و روزنامه ها همکاری داشت؛ اما زمانی که دید مقالاتش با سانسور و حذفیات چاپ، فعالیتش در روزنامه ها را هم به حداقل رساند. در سال 1325 او از اعضای هیئت رئیسه ی کنگره ی نویسندگان ایران بود. همچنین در سال 1329 به تاسیس جمعیت مبارزه با بی سوادی کمک کرد. او به خاطر اینکه نمی خواست برخی افراد راه جدیدی برای چپاول اموال دولتی بیابند، اجازه نداد که این حمعیت به صورت دولتی باشد. او همراه با برخی دیگر از نویسندگان و فرهنگیان بیانیه ی صلح استکهلم را نیز امضا کرد.

در جریان ملی شدن نفت دهخدا مبلغی پول برای کمک به مصدق همراه با نامه ای برای وی فرستاد. دهخدا برای مدتی به عنوان مشاور فرهنگی مصدق از وی فعالیت کرد و برای حمایت از وی چندین مقاله منتشر کرد. بعد از روز 28 مرداد و کودتایی که صورت گرفت، دهخدا مورد بازجویی و بازخواست قرار گرفت. دهخدا که سن بالایی داشته است در طی این بازجویی ها ضعیف شده بود. پس از آزاد کردنش نام تمام خیابان هایی که به نام وی نام گذاری شده بود را تغییر دادند و شرایط زندگی را برایش سخت کردند.

مجسمه دهخدا

 

لغت نامه ی دهخدا

این لغت نامه برای اولین بار در سال 1319 در چاپخانه ی بانک ملی به چاپ رسید اما پس از مدتی به خاطر شروع جنگ جهانی دوم متوقف شد. پس از آن چاپخانه ی دانشگاه تهران مسئولیت چاپ این لغتنامه را پذیرفت که تا به الان هنوز در حال چاپ آن هستند.

این لغت نامه بزرگترین لغت نامه ی فارسی است که تا به امروز چاپ گردیده است.

 

جملات حکیمانه از علی اکبر دهخدا

  • مشورت با هزار کس کن و راز خود به یکی مگو...
  • هیچ وقت درخت پرثمر استقلال و آزادی، بی آشامیدن خون، بارور و برومند نشده است و من هزار بار بیشتر ترجیح می دهم که در راه استقلال و آزادی و آسایش مردم کشته شوم تا مانند درماندگان در رخت خواب بیماری جان بسپارم.

 

نمونه شعر از علی اکبر دهخدا

ای مرغ سحر چو این شب تار بگذاشت ز سر سیاهکاری

وز نفحهٔ روح بخش اسحار رفت از سر خفتگان خماری

بگشود گره ز زلف زر تار محبوبهٔ نیلگون عماری

یزدان به کمال شد پدیدار و اهریمن زشت خو حصاری

یاد آر ز شمع مرده یاد آر

 

ویکی پدیای دهخدا

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1_%D8%AF%D9%87%D8%AE%D8%AF%D8%A7

 

آثار علی اکبر دهخدا

  • لغت نامه
  • امثال و حکم
  • چرند و پرند
  • فرهنگ فرانسه به زبان فارسی
  • ابوریحان بیرونی
  • تعلیقات بر دیوان ناصر خسرو
  • پندها و کلمات قصار
  • دیوان شعر
  • تصحیح دیوان منوچهری
  • تصحیح دیوان حافظ
  • تصحیح دیوان سید حسن غزنوی
  • تصحیح دیوان مسعود سعد
  • تصحیح دیوان سوزنی سمرقندی
  • تصحیح دیوان فرخی سیستانی
  • تصحیح دیوان ابن یمین
  • تصحیح لغت فرس اسدی
  • تصحیح صحاح الفرس
  • تصحیح یوسف و زلیخا
  • ترجمهٔ عظمت و انحطاط رومیان

 


آثار علی اکبر دهخدا که در کتابچین موجود است

  1. کتاب چرند و پرند

لینک کوتاه

http://ketabch.in/a/4203