×

جستجو

×

دسته بندی ها

×
توجـه
برای استفاده از نسخه ویندوزی به رمز عبور نیاز دارید درصورتیکه رمزعبور ندارید بعدازنصب، بر روی لینک " رمز عبور را فراموش کرده ام" کلیک کنید.
دانلود نسخه ویندوز

دانلود کتابهای محمد قطب

کتابهای الکترونیک، زندگی نامه و آلبوم تصاویر محمد قطب

محمد قطب

نام اصلی : محمد قطب ابراهیم حسین شاذلی

زادگاه : شهرک موشا واقع در استان اسیوط

تاریخ تولد : ماه آوریل سال 1919 میلادی

محل زندگی : قاهره

پیشه : نویسنده

بیشتر...

شهرت: محمد قطب

تاریخ وفات: پانزدهم فروردین ماه سال 1393

آثار

زندگینامه

چکیده

محمد قطب در 9 اکتبر سال 1906 در مصر دیده به جهان گشود. او نویسنده و نظریه پرداز مشهور مصری است. شهرت او به خاطر دیدگاه متفاوتش در تاثیر برخی از مفاهیم اسلامی بر تحولات اجتماعی و سیاسی مانند جهاد در میان پژوهشگران اسلامی مشهور است. او از سوی بعضی مخالفان اسلام به عنوان آموزگار تکفیر در قرن بیستم معروف است. مکتب فکری او به عنوان مکتب قطبی گری شهرت دارد و به عنوان مهمترین پیرو نظریه ی اسلام سیاسی شناخته می شود. سرانجام او به دلیل دیدگاه های متفاوتش به فرمان جمال عبدالناصر در 29 اوت 1966 به جرم اقدام برای براندازی رژیم اعدام شد.

محمد قطب

شرح کامل زندگانی محمد قطب

محمد قطب متولد روستای موشه در اسیوط مصر است. حاج قطب ابراهیم، پدر محمد نیز از فعالان اجتماعی زمان خود بود. دوران ابتدایی او در همان روستا گذشت و از همان کودکی به خواندن قرآن علاقه زیادی پیدا کرد و در سن ده سالگی حافظ کل قرآن شد. به دلیل این که هر هفته جلسات مختلف حول محور مصر و جهان اسلام در منزل پدرش انجام می شد، او به طور فعال مشارکت می کرد. محمد قطب و پدرش در انقلاب سال 1919 حضور فعالی داشتند و در سخنرانی های خود مردم را به جهاد و مقاومت تشویق می کردند. سپس به قاهره رفته و تحصیلات خود را ادامه داد و در سن 16 سالگی در دانشگاه عبدالعزیز مشغول تحصیل شد. قطب از دانشجویان کوشا و توانمند بود و به همین دلیل نظر استادان را به سمت خود جذب کرد. او کمی بعد از فارغ التحصیلی پستی در وزارت تعلیم و تربیت مصر پیدا کرد. او به عنوان یک نویسنده و منتقدی به ادبیات بسیار اهمیت می داد و خود رمانی به نام اشواک به معنی خارها را نوشت.

سپس در سال 1939 وارد وزارت معارف شد. قطب به موازات تحصیل در دانشگاه فعالیت مطبوعاتی خود را نیز آغاز کرد. تفاوت او با دیگر خبرنگاران حملات تند و تیز به حکومت وقت بود که سرانجام منجر به تعطیلی روزنامه شد. او خود نشریه ی العالم العربی را تاسیس کرد. دولت مصر که از انتقادهای تند و تیز او به ستوه آمده بود، به بهانه ی پروژه ی تحقیقاتی او را به آمریکا فرستاد. سرانجام قطب برای ادامه ی تحصیل و دریافت مدرک کارشناسی ارشد به آمریکا رفت. محمد قطب در آمریکا به مسائل زیادی مانند نژاد پرستی، مادی گرایی، آزادی فردی، سیستم اقتصادی، ابتذال، ممنوعیت طلاق و ... انتقاد کرد. او زمانی که به مصر بازگشت مقاله ی انتقادی خود را درباره ی رفتارهای جنسی در آمریکا را منتشر کرد. قطب در سال ۱۹۵3 برای عضویت در اخوان المسلمین از خدمات دولتی کناره گیری کرد و پس از مدتی به یکی از مبلغان مطرح این گروه بدل شد. در سال 1954 بعد از تلاش ناموفق برای ترور جمال عبدالناصر بسیاری از اعضای اخوان المسلمین دستگیر شدند که قطب نیز جز آن ها بود. او دو اثر خود یعنی تفسیری بر قرآن و مانیفست اسلام سیاسی اش با عنوان نشانه های راه را در زندان نوشت. می توان گفت که تجربیات زندگی سید قطب در دوران کودکی، نوجوانی و جوانی در مصر در رشد تفکرات و اندیشه های او تاثیر به سزایی داشته است.

قطب با کمک نخست وزیر آن زمان مصر آزاد شد؛ اما هشت ماه بعد به طراحی برای سرنگونی دولت مصر متهم و بازداشت شد. اغلب اتهامات او مربوط به کتاب معالم فی الطریق بود. قطب در دادگاه ساکت ننشست و از خود و عقایدش دفاع کرد؛ اما با این وجود دادگاه قطب به همراه شش نفر از اعضای اخوان المسلمین را محکوم به اعدام کرد. این حکم در سال 1966 اجرا شد.

محمد قطب

اندیشه های محمد قطب

 

الف. مفهوم ایمان و فکر
سید قطب معتقد است که عمل به اعتقادات نظری اسلام هم جزئی از ایمان است و یک مسلمان نباید فقط محدود به اعتقادات و باورهای نظری باشد. نگاه او به معنا و مفهوم ایمان نگاهی عمل گرایانه است. قطب اسلام را یک مذهب صرفا نظری نمی داند که تنها به انجام واجبات بسنده کند بلکه دارای برنامه ای عملی است و به همین خاطر راه گریز را می بندد. اسلام بر طبق نظریه ی قطب از مسلمانان انتظار دارد که در مرحله ی اول به شعار «لا اله الا اله» ایمان بیاورند و به پا خیزند و در مرحله ی دوم تلاش کنند تا حاکمیت را به خدا بازگردانند. تنها در این صورت است که زندگی راستین مسلمان آغاز می شود. مسلمان باید بر این عقیده باور داشته باشد و سپس با تمام قدرت خود قوانین الهی را در جامعه اسلامی اجرا کند. قطب با این تعریف نگاهی عمل گرایانه و پراگماتیستی به مفهوم ایمان دارد تا آنجا که ادعا می کند که اساس اسلام زمانی شروع می شود که تمام جامعه ی اسلامی به طور عملی بلند شوند و تنها به اعتقادات متکی نباشند.
از نظر او اراده ی خدا برای فرستادن شریعت و دین برای آدمیان ایجاد جامعه ای متحرک و دینامیک است تا با ایمان قلبی و عملی خود جامعه را از جهالت نجات دهند. قطب اعتقاد دارد که بسیاری از مسلمانان شهادتین را با زبان اجرا کرده اند؛ اما تنها با ایمان نظری این آیین پایدار نخواهد باد هرچند که تعداد معتقدان به این آیین زیاد باشد. ایمان به قرآن تنها همراه با عمل میسر است. از نظر او:

«ایمان همان عمل است و عمل، همان اسلام.»

 بنابراین، سید قطب تفکری مانند خوارج در صدر اسلام دارد و ایمان را جدا از عمل نمی داند و هر چیز خارج از این دایره را کفر می داند. او کفر را در مقابل ایمان قرار می دهد و اصرار می کند که وقتی مردم راه و رسم نظام اجتماعی را پیش نگیرند، به کفر، جاهلیت، باطل و گمراهی کشیده می شوند. او هر نوع اسلامی به جز اسلام عمل گرا را کفر می داند و در پایان ادعا می کند که مسلمانانی که زیر سلطه ی طاغوت هستند، به ظاهر مسلمان هستند و ایمان حقیقی ندارند.

 

ب. جامعه ی جاهلی و اسلامی
با توجه به تعریفی که سید قطب درباره ی کفر و ایمان ارائه می دهد، خود ناچار می شود که جوامع را به دو دسته تقسیم کند؛

  • جوامع جاهلی که بیشتر جوامع از این دسته هستند که خود به دو دسته تقسیم می شوند: گروهی که ایمان عملی ندارند؛ اما به ظاهر اظهار به داشتن ایمان می کنند و دسته ی دیگر که به ظاهر نیز به اسلام ایمان ندارند.
  • جامعه ی اسلامی که مسلمانان در آن به ایمان عملی پایبند هستند و با تمام توان در برابر طاغوت و استعمار داخلی و خالی می ایستند. آن ها معتقدند که حکومت حقیقی تنها شایسته ی خدا است و هیچ کس بدون اجازه و اذن خداوند این اجازه را ندارد.

قطب اسلام را اینگونه تعریف می کند:

«اسلام عبارت است از عبودیت و بندگی خلق در برابر پروردگار یگانه و پذیرش وحدت او در ایدئولوژی و عقاید و قوانین و اصول و موازین برای آزادی از هر نوع بندگی و عبودیت در برابر بنده ای از نوع خویش.»

و تعریف او از جاهلیت در مقابل اینگونه است:

««جاهلیت» عبارت است از انحراف از بندگی و عبودیت خدای یگانه و از برنامه ی الهی در حیات و استنباط نظم و شرایع و قوانین و عادات و اصول و موازین از پایگاه و مصدری غیر از پایگاه و مصدر الهی.»

او با تعریف که از اسلام و جاهیت ارائه می دهد، سعی دارد تاکید خود را بر مسئله ی قیام و حرکت های انقلابی نشان دهد. او سعی دارد با ارائه ی تقسیم بندی خود به این نتیجه برسد که جوامع اسلامی امروز با وجود تمام ادعاهای خود به طور کلی از اسلام بیگانه هستند و از اندیشه ها و قوانین عملی بی اطلاع هستند. آن ها کم و بیش از اسلام فاصله گرفته اند، هر چند می پندارند مسلمانند ادعای اسلامیت دارند. می توان اینگونه نتیجه گرفت که به اعتقاد قطب در جامعه ی مسلمانان کنونی ما در واقع با جوامعی با ظاهر اسلام و در واقعیت غیرمسلمان مواجه هستیم. جایی که برخلاف قوانین اسلامی اداره می شود و چیزی از اسلام باقی نمانده چون با وجود ادعا در داشتن ایمان، چیزی جز کفر در این جوامع وجود ندارد. می بینیم که محمدقطب با تصویری که از جامعه ی جاهلی و اسلامی ارائه می دهد، همه ی جوامع امروزی بشری و حتی جوامع به ظاهر اسلامی را جامعه ی جاهلی می داند و آن ها را همچون جاهلیت عصر بعثت رسول خدا می داند و این یعنی تکفیر و کافر خواندن همگان.

 

ج. ضرورت بازگشت به قرآن و سیره ی صحابه
وی برای خروج از وضعیت کنونی جوامع بشری به ویژه جوامع به ظاهر اسلامی، دو راهکار پیشنهاد می دهد؛ نخست بازگشت به قرآن و دیگری بازگشت به سیره ی صحابه. به اعتقاد وی بایستی با مراجعه ی مجدد به قرآن و تعالیم ناب اسلامی جامعه ی جاهلی را اصلاح کنیم و انقلابی در آن به وجود آوریم. به همین منظور باید اندیشه های حقیقی اسلام که در قرآن وجود دارد را بازشناسی کنیم. او شدیدا به بازگشت به شیوه ها و روش زندگی صحابه تاکید می کند تا به این وسیله مسلمانان به اسلام حقیقی برگردند و از روش آن ها برای استفاده از اسلام حقیقی استفاده کنیم چون آن ها در تمام طول تاریخ بشریت به عنوان الگوی عملی مطرح بودند؛ و از هنگام دگرگونی حکومت راستین اسلامی هنوز تاریخ نتوانسته است که افرادی چون آنان را بپروراند و آن ها شایستگی دارند که ما را به حقیقت اسلام هدایت کنند. او با این باور خود را یک سلفی معرفی می کند و بازگشت و پیروی از روش زندگی صحابه را تنها وسیله ی رسیدن به اسلام حقیقی عنوان می کند و این سیره را مطابق با اسلام راستین می داند.

 

د. لزوم برپایی حکومت اسلامی
به گفته ی محمد قطب تنها راه اصلاح جوامع اسلامی و رفع مشکلات جوامع بشری برقراری حکومت اسلامی است. زمانیکه که حکومت اسلام در جوامع مستقر نیست، مشکلات جوامع نیز برطرف نمی شود. او نخستین هدف برقراری اسلام را از میان برداشتن نظام و حکومت هایی برپایه ی سلطه ی بشر بر بشر می داند. این نوع حکومت که براساس بندگی و اطلاعات انسان بر انسان است، از نظر او وجاهت ندارند. قطب معتقد بر حکومتی بر اساس قوانین خدا است که با مراجعه به آیات قرآن متوجه می شویم که موضوع حاکمیت و قانون گذاری، موضوعی براساس اعتقادات دینی است و قبل از آنکه مسئله ای اجتماعی باشد در موضوع ایمان و کفر باید بررسی شود. او کشوری را که در آن حکومت اسلامی مستقر نیست را دارالکفر می داند. چون باید حکومت اسلامی برقرار باشد که تنها عقیده و مذهب زنده و حیات بخش بشر است.

 

ه. ضرورت جهاد
سید قطب معتقد است برای تحقق آرمان های اسلام، راه اساسی و صحیح جهاد است. او شرط اصلی ایمان به اسلام را جهاد و مبارزه می داند و معتقد است کسانی که در راه اسلام و دفاع از ستمدیدگان نمی جنگند، مسلمان نیستند. به تعبیر او هر روزی که بدون جهاد بگذرد و هر ساعتی که بی مبارزه پایان یابد و هر لحظه و دقیقه ای که بدون کار مثبت تلف شود، به عنوان گناهی برای مسلمانان نوشته می شود که تا جهاد پیگیر جبران نخواهد شد. جهاد مسلحانه از دیدگاه او را برترین اصل اسلام بوده و آیین اسلام را از اندیشه برتر و والاتر می داند و تحرک در اسلام با جهاد و شمشیر را یک اصل می داند. به این تعبیر او معتقد است که مسلمانان علاوه بر جهاد و دعوت با زبان و بیان نرم باید از جهاد با اسلحه نیز استفاده کنند. این جهاد نه تنها جنبه ی دفاعی دارد، بلکه به عنوان حرکتی قاطع و آزادی بخش مطرح می شود. او جهاد در اسلام را امری قطعی و ضروری می داند. به گفته ی او این جهاد هم می تواند در وطن فرد مسلمان باشد و همچنین در موقعی که کشور اسلامی از طرف دیگران تهدید می شود و صلح و امنیت آن در خطر است.
قطب معتقد است که جهاد تنها برای دفاع نیست و در هنگام صلح هم جهاد ضروری است. او تاکید می کند که در شرایط صلح هم باید به جهاد پرداخت و صلح حقیقی تنها زمانی تحقق پیدا می کند که رفتار همه ی افراد جامعه تنها برای خدا باشد. در تفکر او جهاد امری ضروری است که در مقابل جهل قرار می گیرد و تا زمانی که حکومت حق و الهی در جهان تثبیت و جامعه ی جاهلی را از بین ببرد، این جهاد ادامه دارد.

 

نقد اندیشه های محمد قطب

در مقابله با تفکرات سید قطب دو گروه عمده و اصلی وجود دارند، گروهی که اعتقاد دارند که سید قطب مسلمانان کنونی را کافر خوانده و بر همین اساس دست به اقدامات تروریستی می زند و گروه هایی مانند القاعده به پیروی و تاثیر از تفکرات او پدید آمدند. گروه دوم در مقابل گروه نخست قرار می گیرند و معتقد هستند که سید قطب معتقد به تکفیر مسلمانان نبوده است و در این باره حکم صادر نکرده است. سخنان او قابلیت تاویل دارند و او تنها خواسته اهمیت اصلاح جوامع اسلامی کنونی را عنوان کند. ضعف عمده سید قطب در این است که فلسفه را به عنوان محصول فکر جهانی بشر جدی نگرفته و به همین دلیل، از نظرات فلسفی ارزشمند بشری که زمانی در یونان و سپس در روم و اسکندریه و جهان اسلام شکوفا شد غفلت کرده است. صدور شناسنامه برای اندیشه بشری خطای مهم محمد قطب است. اگر مسئله ی نکوهش گذشتگان مطرح باشد، اعراب و مسلمانان هم قبل از اسلام مشکلات خاص خود را داشتند که نتایج آن گاهی در دوره اسلامی هم به صورت قبیله گرایی خود را نشان داد. به تصور عمومی بر این است که که دخترکشی، دزدی، غارت، چپاول و ... از جاهلیت بیرون می آید؛ اما محمد قطب این امور را مظاهر جاهلیت می داند. از نظر او ذات جاهلیت، خدا را حقیقتا نشناختن و سرباز زدن از عبودیت و بندگی الله است.

محمد قطب در کتاب سیمای جهل در غرب، غرب را غرق در تباهی می بیند. قطب جامعه غربی را گفتار بی چیز شدن از نظر روحی می بیند که عفونت سراسر آن را فرا گرفته است و اسیر گرسنگی سیری ناپذیری شده است و از مختصات آن اضطراب دائمی همیشگی است که به آرامش روحی و روانی نمی رسد. ایشان در نقدی منصفانه می گوید دانش جدید پدیده جاهلیت نیست، بلکه جاهلیت آن را در استخدام خود درآورده است. از دیدیگاه قطب نقش توطئه های یهودیت بسیار پررنگ است و دلیل اعتقاد ضعیف مردم در اروپا به مذهب، یهودیان هستند. دیدگاه های داروین عرصه یکه تازی را برای او باز کرد. به عقیده ی او سه دانشمند برجسته یعنی مارکس، فروید و دارکیم برای از بین بردن مذهب عقاید خود را مطرح کردند. او به جهانی شدن به نگاهی خوشبینانه نگاه نمی کند و جهانی شدن را حاصل علاقه ی سکولارهای خوش بین می داند و به این جهت آن ها را نکوهش می کند. او می گوید سکولارها از جهانی شدن استقبال کردند، به این امید که این پدیده مانند بلدوزر اسلام را ریشه کن کند؛ چراکه کلنگ و تبر آنها نتوانست اسلام را ریشه کن کند. سکولارها آشکارا به جهانی شدن خیر مقدم می گویند، آنها خواهان کنار نهادن دین هستند. چون اروپا از این طریق پیشرفت کرد، در حالی که اروپا در دین ورزی خود هرگز با دین خدا آشنا نشد. سید قطب با نگاه بدبینانه ی خود پروژه ی جهانی شدن را توطئه ای از سوی یهودیان و آمریکایی ها می داند که خواهان تسلط بر جهانیان هستند. او سعی در آسیب شناسی موضوع انفعال جهان اسلام در مقابل پروژه ی جهانی شدن دارد و این امر یکی از مهمترین جنبه های اندیشه های او است.

 

محمد قطب

ویکی پدیا محمد قطب

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%82%D8%B7%D8%A8

 

آثار محمد قطب

  • اسلام و سرمایه داری ترجمه سید محمد شیرازی
  • تفسیر فی الظلال القرآن
  • طفل من القریه
  • المدینه المسحوره
  • المستقبل الهذا الدین
  • العداله الاجتماعیه
  • دراسات فی النفسه الانسانیه
  • التطور والثبات فی حیاه البشریه
  • منهج التربیه الاسلامیه
  • جاهلیه القرن العشرین
  • الانسان بین المادیه و الاسلام
  • منهج التربیه الاسلامیه
  • منهج الفن الاسلامی
  • دراسات قرآنیه
  • هل نحن مسلمون؟
  • فی النفس و المجتمع
  • قبسات من الرسول
  • معرکه التقالید
  • قبسات من الرسول
  • معرکه التقالید
  • مذاهب فکریه معاصره
  • مغالطات
  • العلمانیه
  • هذا هو الاسلام
  • حول تطبیق الشریعه
  • المستشرقون و الاسلام
  • رکائز الایمان
  • العلمانیون و الاسلام

 


آثار محمد قطب که در کتابچین موجود است

  1. کتاب آیا ما مسلمان هستیم؟

لینک کوتاه

http://ketabch.in/a/3586