کتاب جزیره نشین سرگردان

"جزیره نشین سرگردان" / جستارهایی درباره ی آثار سیمین دانشور
کتاب حاضر اثری از زهرا طهماسبی نمینی می باشد که توسط انتشارات روزگار منتشر شده است.
نقد آثار سیمین دانشور کار بسیار دشواری است. نخست این  که دانشور نخستین بانوی داستان نویس ادبیات ایران زمین است که مجموعه داستانی به چاپ رسانده و دیگر این که او همسر جلال آل احمد است که، در دوران طلایی ادبیات ما، از روشن فکران بزرگ آن زمان بوده است. روشن فکرانی که خود را ملتزم و متعهد می دانستند، با جامعه نفس می-کشیدند و جامعه با آن ها نفس می کشید. نوشته های دانشور آکنده از التزام و تعهّد است. وی از ژرفای هستی و انسانیّت سخن می گوید. سخن از حقیقت و واقعیّت های اجتماعی در آثار او موج می زند. صحنه ها و وقایع تاریخی دوران زندگی اش را به تصویر می کشد. هر چند دانشور بیشتر با رمان «سووشون» شناخته شد؛ امّا داستان کوتاه ها و رمان های دیگرش نیز قابل تأمّل و بحث برانگیز هستند که کمتر مورد توجّه قرار گرفته اند.
این کتاب نخستین اثر تحلیلی و نقد در زمینه آثار دانشور نیست آثار متعدّدی به چاپ رسیده است که در آن ها نقد آثار دانشور به چشم می‏خورد. از این میان، می توان به «جدال نقش با نقاش» اثر هوشنگ گلشیری، «بررسی داستان امروز» از زکریا مهرور، «صد سال داستان نویسی» اثر حسن میرعابدینی و «درنگی بر سرگردانی های شهرزاد پسامدرن» از جواد اسحاقیان، مقاله ی شهرزاد پسامدرن دکتر حسین پاینده و مقالاتی در کتاب داستان کوتاه در ایران، جشن نامه ی سیمین دانشور با عنوان بر «ساحل جزیره ی سرگردان» به کوشش علی دهباشی و... اشاره کرد. باشد که خواننده ی آگاه با خوانش همه ی این نقدها به نظرگاهی درباره ی آثار سیمین دانشور دست یابد. کتاب حاضر با هدف به دست دادن شناختی از سبک مضامین و تکنیک های داستان و رمان های سیمین دانشور نوشته شده است. تا حدّ امکان سعی شده است پرده  از کژتابی های درک آثار نویسنده برداشته شود.

در بخشی از این کتاب می خوانیم :
"در این داستان، توصیفات از بدبختی به حدّی است که خواننده از همان آغاز درک می کند که در این داستان بوی خوش بختی به مشام نخواهد رسید و هیچ یک از شخصیّت ها، اقبالی خوب و خوش-آیند نخواهند داشت. عشق علی به دختر خاله نیز سرانجامی تلخ، مانند زندگی مهرانگیز دارد. رویاپردازی های مهرانگیز نیز در نحوه ی نگرش علی به زندگی تأثیرگذار می شود و علی در خیال ازدواج با دخترخاله‏اش رویاپردازی می کند.
فروختنِ دیگِ بزرگِ مسی، بعد از مرگ آقای خانه، نیز از شدّت فقر و بیچارگی آن ها حکایت دارد: «مادر علی یک دیگ بزرگ مسی را که در آن سالی یک بار روزهای قتل امام حسن، شله زرد نذری می پختند  فروخت. نصف پولش را به پیرزنی داد که عامل بخت گشایی بود و نصف دیگرش صرف مهمانی پاگشای خواهر تازه عروس شد.»"