کتاب داشتن و نداشتن

داشتن و نداشتن زندگی هری مورگان را روایت می کند که  به زندگی فقیرانه ماهیگیری می پرداخت و روزی که دیگر نمی تواند خانواده اش را تامین کند، بدون آنکه بداند چه تغییراتی دارد در زندگی اش رخ می دهد آرام آرام به کار دیگری مشغول می شود. او ناگهان خودش به عنوان یک قاچاقچی می یابد. داستان در مورد مردمی است که گرفتار خطاها و زیاده خواهی های عده ای سیاستمدار شده اند. هری مورگان یکی از آنها است که دلش نمی خواهد زیر بار نداشتن برود. او در سیستمی فاسد زندگی می کند  که تنها یک راه دارد و آن این که به سمت کارهایی برود که تهور فراوان نیاز دارد و در جایی وارد شود که از قاعده هایش زیاد باخبر نیست اما به زودی می تواند با هوشی که دارد قانون بازی را دریابد و به یک آدم کش تبدیل شود.

داشتن و نداشتن داستان زندگی انسانی است که برای گذران زندگی اش دست به خطر می زند، انسانی که از تمام  مرزها، امنیت و ناامنی، عقل و بی خردی، از مرگ و زندگی، داشتن و نداشتن می گذرد. این داستان نشان می دهد که انسان  می تواند خود را از مرزی رد کند و به منطقه خطر برود.اما موضوع داستان گرچه درباره ماجراجویی یک ماهیگیر است اما بیش از هر چیز نقدی است بر سیاست های روز جامعه، اقتصاد بیمار زمانه نویسنده و تاثیر سیاست را بر زندگی اقتصادی مردم نشان می دهدکه می تواند با انسان ها جوری رفتار کند که دیگر وجود مرز را نیابند و سر به جنون گذاشته مرزها را طی کنند و خود را به میدان جنگی مرگ آور بکشانند.

داستان مردی است که زندگی، فقر، بی کسی و کار سخت وادارش می کند تهور را برای شیوه زندگی اش برگزیند. درست مثل خود نویسنده که تمام عمرش را به ماجراجویی پرداخت. زخمی شدن او در جنگ جهانی اول و برخورد 200 تکه ترکش به بدن او و سفرهای توریستی به حیات وحش آفریقا نمونه هایی از ماجراجویی های نویسنده است.

داستان در  18 فصل و در سه بخش بهار، پاییز و زمستان روایت می شود. معصومیت مورگان در فصل بهار دیده می شود. فصل پاییز در دو بخش کوتاه روایت می شود و عمده داستان اختصاص دارد به فصل سرد زمستان که شخصیت الی در این فصل با سختی های فراوان و ماجراهای پیچیده ای همراه است.

مکان در داستان داستان داشتن و نداشتن،در منطقه ی اشراف نشین کی وست در هاوانا، پایتخت کوبا است. از نظر زمانی  ماجراهای داستان در سال های قبل از جنگ جهانی دوم و دوران آشفتگی های سیاسی در آمریکای مرکزی اتفاق می افتند.

در این کتاب برای اولین بار از راوی های بسیاری برای داستان گویی استفاده کرد. این تغییر زاویه ی دیدها در رمان به چند منظور انجام شده است. اولین دلیل ،همینگوی دیدگاه های مختلف شخصیت ها درباره ی یک ماجرا را بیان می کند و شخصیت های داستانی را توصیف می کند و  خواندن دیالوگ های متفاوت شخصیت ها، خواننده را به شناختی از آن ها می رساند. دلیل دوم، ایجاد فاصله گیری مخاطب از شخصیت های هری موگان شخصیت اصلی کتاب است. وقتی بین خواننده و شخصیت اصلی فاصله ایجاد شود امکان هم ذات پنداری هری کم می شود.به همین دلیل همینگوی از قهران پنداری هری جلوگیری می کند تا خواننده واقع گرایی همه شخصیت ها را بسنجد و درباره آن ها  قضاوت کند.تعدد راوی در داستان به ویژه در شخصیت ها ،بافت متراکم داستان را برهم زده و از انسجام روایی آن کاسته است

به قلم: نفیسه علیزاده