نام اصلی : محمد علی جمال زاده اصفهانی
زادگاه : اصفهان
ملیت : ایرانی
تاریخ تولد : ۲۳ دی ۱۲۷۰
محل زندگی : اصفهان-تهران-بیروت-لوزان-دیژون-برلین-ژنو
پیشه : نویسنده و مترجم
بیشتر...
تاریخ وفات: ۱۷ آبان ۱۳۷۶ در ژنو
سبک نوشتاری: واقع‌گرایی
محل دفن: ژنو، سوئیس
محمد علی جمال زاده اصفهانی (Mohammad Ali Jamalzade Esfahani) نویسنده و مترجم معاصر ایرانی، متولد 23 دی سال1270 در اصفهان است. او در زمینه داستان نویسی، روزنامه نگاری، ترجمه، نقد ادبی، پژوهش و تحلیل اتفاقات سیاسی-به خصوص در دوران مشروطه-فعالیت می کرد. جمالزاده اولین نویسنده ای است که توانست فن داستان نویسی غربی را با آگاهی تمام به کار بگیرد و با دادن شکل و شمایل ایرانی به همان فنون، داستان ها در قالبی عرضه کند که به مذاق مردم ایران خوش تر می آمد. از آثار او می توان به کباب غاز، دارالمجانین، قفل بر وزن دهل، جاودان و سروته یک کرباس اشاره کرد.
صاحب نظران ادبیات فارسی، جمالزاده را پدر داستان کوتاه فارسی و آغازگر سبک رئالیسم در ادبیات فارسی می دانند
سید محمد علی جمال زاده اصفهانی در یک خانواده مذهبی و سیاسی به دنیا آمد. اطلاع دقیقی از سال تولد جمالزاده در دسترس نیست اما به استناد برخی منابع، سال تولد او بین سال های 1270 تا 1274 و محل تولدش اصفهان ذکر شده است. وی در اواخر عمرش زمان دقیق تولدش را به خاطر نمی آورد.
پدر جمالزاده، سید جمال الدین واعظ اصفهانی، از مشروطه خواهان و رهبران جریان مشروطه در اصفهان بود.سید جمال الدین اغلب برای سخنرانی و موعظه به شهر های اطراف سفر می کرد.
جمالزاده، خواندن و نوشتن را نزد میرزا حسن صحاف آموخت و خود را از شاگردان او می دانست.
وی در ۱۰ سالگی، به دلیل مشکلاتی که بین پدرش با حاکم اصفهان به وجود آمد، همراه خانواده اش به تهران مهاجرت کرد. وقتی که 16 ساله بود برای ادامه تحصیل در دوره متوسطه به بیروت مهاجرت کرد. در زمان اقامتش در بیروت، پدرش پس از به توپ بسته شدن مجلس، دستگیر شد و پس از مدتی به قتل رسید. گفته می شود یکی از دلایلی که باعث شد او دیگر هیچوقت برای اقامت طولانی به ایران بازنگردد، مرگ پدرش و ضربه روحی ناشی از این اتفاق بود؛ البته جمالزاده برای بازنگشتن به وطن دلایل زیادی داشت از جمله این دلایل می توان به اوضاع نابسمان سیاسی و اقتصادی کشور در آن زمان و ازدواجش با یک زن فرنگی اشاره کرد.
سال 1910 میلادی، جمال زاده برای ادامه تحصیل در دانشگاه لوزان و دیژون به فرانسه رفت و موفق به کسب مدرک در رشته حقوق شد.
جمال زاده ساکن سوئیس بود، اما به دعوت روشفنکران مخالف قاجار از کمیته ملیون به رهبری سید حسن تقی زاده به برلین و سپس برای ماموریت به بغداد و در ادامه به کرمانشاه رفت و طی یک سال و نیم اقامت در آنجا روزنامه رستاخیز را منتشر کرد.
وی سپس از کرمانشاه به برلین بازگشت و در برلین با مجله کاوه همکاری کرد؛ در این مجله درباره موضوعات سیاسی، اقتصادی، ایران شناسی، مسائل فرهنگی و ادبی مطالب زیادی نوشت. علاوه بر این ، وی برای نشریه فرنگستان نیز مطالب تاثیر گذاری نوشت. او در سال 1921 داستان کوتاه طنز انتقادی “فارسی شکر است”را در مجله کاوه منتشر کرد. داستان اول وی و پنج داستان کوتاه دیگر که بعدها در مجموعه یکی بود و یکی نبود به چاپ رسید، در ابتدا به عنوان کار جدی به حساب نمی آمد ولی پس از ستایش محمد قزوینی از داستان های او، جمالزاده انگیزه نوشتن پیدا کرد. وی مجموعه یکی بود یکی نبود را در زمان رضاخان منتشر کرد. انتشار این مجموعه با نظرات مثبت و منفی زیادی همراه بود.
او پس از آن به مدت 8 ماه سرپرست محصلان ایرانی را در سفارت به عهده داشت و بعد از آن نیز در دفتر بین المللی کار وابسته به جامعه ملل تا زمان بازنشستگی مشغول به کار شد.
در سال 1931 به ژنو در سوییس برگشت و تا آخر عمر در همانجا زندگی کرد. در دانشگاه ژنو مشغول به تدریس زبان و ادبیات فارسی بود.
محتوای داستان های جمال زاده که به زبانی ساده است، طنز و سرشار از مثل ها و اصطلاحات عامیانه بود و به انتقاد می پرداخت.
داستلن فارسی شکر است اولیت داستان کوتاه فارسی است.
همسر جمال زاده فردی اروپایی بود. او درباره دلیل ازدواجش در اروپا را اینطور بیان می کند که وقتی ایران را به مقصد بیروت ترک کرد، عاشق دختر همسایه شان به نام ملکه بوده، ولی وقتی به ایران بازگشته متوجه شده که او ازدواج کرده و بعد از آن نیز جمال زاده دو بار ازدواج کرده. یک بار با خانمی به اسم ژوزفین که اهل سوئیس بود در فرانسه در سال 1914 میلادی و بار دیگر در سال 1931 با فردی به نام مارگرت اگرت که آلمانی بود در ژنو بود. خود جمال زاده گفته همسرش مسلمان شده و نامش را به فاطمه تغییر داده است.
جمال زاده در 17 آبان 1376 خورشیدی هنگامی که تنها چند روز بود که به خانه سالمندانی در شهر ژنو رفته بود، دیده از جهان فرو بست. آرامگاه ابدی او در قبرستان پتی ساکونه قرار دارد. بعد از فوت او حدود 26هزار برگ از نوشته ها و نامه ها و عکس های از از خانه ش به از طریق سفارت به سازمان اسناد ملی ایران تحویل داده شد.
شاید در تمام طول زندگی پر بار جمال زاده، فقط 16 یا 17 سال در ایران زندگی کرده باشد ولی همیشه دغدغه ایران را داشت. و همه آثار او به زبان فارسی و درباره ایران است.
لینک کوتاه
http://ketabch.in/a/3071
