کتاب ناصر سعید طهرانی

"ناصر سعید طهرانی"
کتاب حاضر اثری از محمود احدی نیا می باشد که توسط انتشارات کیان افراز منتشر شده است.
این نمایشنامه موفق به کسب تندیس بهترین نمایشنامه از هفدهمین جشنواره بین المللی تئاتر دانشگاهی ایران شده است.
تاريخ واقعگرايي در ادبيات نمايشي ايران، صدايي متين و آرام و با طومأنينه دارد. نخستين نمايشنامه‌هاي ايراني نوشته‌ي فتحعلي آخوندزاده و ميرزا آقا‌تبريزي مي‌خواستند نسبت خود را با واقعيت بيروني حفظ كنند و از اين طريق به فن «كريتيكا» دست يابند؛ يعني فن انتقاد. فرض ناگفته بر اين بود كه واقعيت زندگي مردم خود چنان باردار واقعه و مسأله است، كه مي‌توان با اندكي داستان‌پردازي به عمق دردها و ناهنجاري‌ها سفر كرد و تغيير ايجاد كرد. اين بود كلمه‌ي كليدي نمايشنامه‌هاي واقع‌گراي آغازين: «تغيير». تغيير در اين همه خرافه، جهل، استبداد پدر و فساد حكومت.
حالا بيش از صد سال از نگارش نخستين نمايشنامه‌هاي واقع‌گرا گذشته است، و به يمن قله‌هايي چون اكبر رادي اين اَبَر شكل ادبيات نمايشي راهش را به سخن جوانان نمايشنامه‌نويس ايراني گشوده. نمايشنامه‌ی ناصرِ سعيد‌طهراني  يكي از اين دست نمايشنامه‌هاست.
نمايشنامه نگاهش را به خانواده‌اي تنگ‌دست_ و نه تهي‌دست_ دوخته است و مي‌كوشد مناسبات پنهان و پدرستيزي آشكار افراد خانواده را به صحنه بكشاند. خط روايت مهندسي شده و دقيق است، اما عناصرش چنان چيده شده‌اند كه سير روايت روان و بطئي است: به‌سان واقعيت يا تصوري كه ما را به واقع‌پنداري راهنمايي مي‌كند. زبان نمايشنامه به درستي كلمات را از زندگي واقعي اين طبقه وام گرفته است: نه آن‌قدر باسمه‌اي كه حضور نويسنده را در تمام لحظات رويارويي با نمايشنامه، احساس كنيم و نه چنان كم‌جان كه شخصيت‌ها ساخته نشوند.
اما جذاب‌ترين مؤلفه‌ي نمايشنامه شخصيت‌ها هستند كه بالقوه جان دارند و متمايز از يكديگر و روي صحنه مي‌توانند ‌باورپذير باشند.
نمايشنامه‌هاي منسوب به واقع‌گرايي نقطه‌ي درد را در بطن جامعه به‌صراحت بيان مي‌كنند و به‌صراحت تغيير مي‌خواهند. نويسنده خودش را پس پشت واقعيت گم و پنهان مي‌كند، خودنمايي روايي نمي‌كند، خودنمايي داستاني نمي‌كند و پاره‌اي از زندگي را انتخاب مي‌كند و پيش رويمان مي‌گذارد. با اين تعيير تا زماني‌كه درد هست و نياز به تغيير، نمايشنامه‌هاي واقع‌گرا «از مد افتاده» نمي‌شوند. نشانه‌اش نمايشنامه‌نويسان جواني هستند كه در نخستين نمايشنامه‌هاي خود اين شيوه را براي نوشتن برگزيده‌اند.
نمونه‌اش نمايشنامه‌ي ناصرِ سعيد‌طهراني است كه در ادامه‌ي آن صداي متين و با طومأنينه‌، مثالي جوان و قابل تأمل است.