زادگاه : محله ی آبشوران کرمانشاه
ملیت : ایرانی
تاریخ تولد : سوم شهریور ماه سال 1320
محل زندگی : تهران
پیشه : نویسنده و محقق و داستان نویس
بیشتر...
تاریخ وفات: چهارم آبان ماه سال 1396
تعداد آثار: بیش از 20 کتاب
علت فوت: سکته ی مغزی
محل دفن: قطعه ی هفت بهشت سکینه در کرج
علی اشرف درویشیان داستان نویس و پژوهشگر بزرگ ایرانی در روز سوم شهریور سال 1320 در کرمانشاه چشم به جهان گشود. این نویسنده ی برجسته و سوسیالیست به نوشتن داستان هایی واقع گرایانه مشهور بود. او که قبل از انقلاب با نام "لطیف تلخستانی " کارهایش را منتشر می کرد، چندین بار به خاطر نوشته ها و فعالیت هایش دستگیر و زندانی شد. او بیش از 20 کتاب به چاپ رسانده است. از مهم ترین داستان های علی اشرف می توان به کتاب سال های ابری، فصل نان، آبشوران، از ندارد تا دارد و از این ولایت اشاره کرد. وی برای کودکان نیز داستان هایی منتشر کرد. روزنامه دیواری مدرسه ما و گل طلا و کلاش قرمز نمونه ای از داستان های اوست که برای کودکان نوشته است. علی اشرف پس از ده سال تحمل بیماری سرانجام روز پنج شنبه چهارم آبان دار فانی را وراع گفت. او در این هفتاد و شش سال زندگی به عنوان نویسنده ای که از بطن جامعه و از دغدغه های عامه ی مردم مینویسد تاثیرات فراوانی بر دیگر نویسنده ها و بر ادبیات ایران به جای گذاشت.
علی اشرف درویشیان (Ali Ashraf Darvishian) در محله ی آبشوران کرمانشاه در خانواده ای تهی دست به دنیا آمد. او بزرگترین فرزند خانواده بود و 5 خواهر و برادر دیگر داشت. پدر او استاد سیف الله آهنگر بود اما به خاطر شرایط بد مالی دکانش را از دست داده بود و در گاراژ کار می کرد. او تنها دوازده سال داشت که مشغول به کار شد تا کمک خرج خانواده اش باشد. او از کودکی به داستان و کتاب علاقه نشان می داد و کتابخوانی از سرگرمی هایش بود. اولین کسیکه در کودکی برایش داستان میگفت مادربزرگش بود. درویشیان برخی قصه های مادربزرگش را در کتاب هایش بازنویسی کرده است. او بعد از اتمام دوره دبیرستان و گذراندن دوره دانشسرای مقدماتی در سال 1337، او حدود هشت سال به عنوان معلم در روستاهای اطراف محل زادگاهش مشغول به کار شد. علی اشرف سال 1345 مشغول تحصیل در رشته ی ادبیات فارسی در دانشگاه تهران شد. او تحصیل خود را در رشته ی روان شناسی تربیتی در مقطع کارشناسی ارشد ادامه داد. او در سال 1352 با دختر دایی خود شهناز دارابیان ازدواج کرد.
علی اشرف زمانی که در تهران به سر می برد موفق شد با نویسندگان بزرگی همچون جلال آل احمد و همسر او سیمین دانشور و همچنین امیرحسین عالم پور و صمد بهرنگی ملاقات هایی داشته باشد. پس از این دیدار او تصمیم می گیرد نویسندگی را به طور جدی آغاز کند. درگذشت صمد بهرنگی بهانه ای می شود برای انتشار اولین داستان علی اشرف به نام "یادمان صمد " چرا که صمد بهرنگی که با وجود این که تنها دو سال بزرگتر از علی اشرف بود اما تاثیرات زیادی بر او گذاشته بود. علی اشرف در این باره گفته است که قصد داشته راه صمد را ادامه بدهد.
علی اشرف زبان کردی را نیز به خاطر خانواده اش به خوبی می دانست و داستان های زیادی به زبان کردی نوشته بود؛ اما از آن جا که برای زبان های قومی مانند زبان کردی محدودیت هایی وجود داشت، او نتوانست داستان های بیشتری با این زبان بنویسد.
درویشیان فعالیت نویسندگی خود را به طور جدی ادامه می داد و یکی از اعضای کانون نویسندگان ایران بود. او که از در کتاب هایش از مبارزات و ایستادگی مردم وزندگی سخت مردم عادی می نوشت در سال 1350 برای اولین بار دستگیر شده و به زندان افتاد. او به سبب فعالیت های سیاسی و نوشتن کتاب هایی مانند از این ولایت از خدمت معلمی برکنار و از دانشگاه نیز اخراج شد.
او تا سال 1357 چند بار دیگر نیز دستگیر شد و مجموعا شش سال زندان را تجربه کرد؛ اما او در زندان هم دست از نویسندگی نکشید و به خلق کردن آثار خود ادامه داد. در زندان او موفق شد تا کتاب سلول 18 را بنویسد و مخفیانه آن را از زندان بیرون بفرستد تا کتابش چاپ شود. شهناز همسرش در این کار به او کمک می کرد.
او در این رمان درباره ی روزهایی که در زندان به سر برده بود نوشت. مجموعه ی فصل نان و داستان رنگینه نیز از دیگر کارهایی بود که او در زندان نوشت. او که علاوه بر صمد بهرنگی تحت تاثیر نویسنده های بزرگی همچون صادق هدایت، بزرگ علوی، ارنست همینگوی و ویلیام فاکنر بود، در کارهایش از سبک واقع گرایی همراه با نگاه طنز استفاده می کرد. او در تلاش بود تا با نوشته هایش رنج مردم ستم دیده را نشان دهد.
پس از انقلاب نیز آثار او با سانسور های فراوان رو به رو می شد. تا جایی که در سال 1390 تمامی کتاب هایش از غرفه های نمایشگاه بین المللی کتاب جمع آوری شد. به همین سبب نیز علی اشرف کتاب هایش را خارج از ایران به چاپ رساند.
با این که بسیاری مخالف عقاید علی اشرف درویشیان بودند اما این نویسنده ی برجسته موفق به دریافت جوایز ارزشمندی شده است. جایزه ی ادبی هوشنگ گلشیری و جایزه ی ادبی مهرگان از جمله ی این جایز بود. همچنین کتاب فصل نان او نیز عنوان "کتاب برگزیده ی شورای کتاب کودک ایران " را کسب کرد. در سال 2007 علی اشرف درویشیان از سوی سازمان دیدبان حقوق بشر به عنوان یکی از 7 نویسنده ای معرفی شد که جایزه ی حقوق بشر "هلمن_همت " را دریافت می کرد. این جایزه به نویسندگانی داده می شود که تحت آزار و اذیت سیاسی بوده اند. جایزه ی هردی نیز در هفدهمین دوره ی جشنواره ی فرهنگی گلاویژ که در کردستان عراق برگزار می شد به علی اشرف درویشیان تقدیم شد.
در سال 1381 ناصر صفاریان فیلم "مستند آواز " را کارگردانی کرد. در این فیلم که درباره ی ادبیات ایران بود علی اشرف درویشیان به همراه چند نویسنده ی دیگر نظرات خود را ارائه دادند.
همچنین درباره ی زندگی علی اشرفیان نیز مستند "خورشید سال های ابری " به کارگردانی مصطفی ساروقی تهیه شد. در این فیلم که در سال 1396 پخش شد شهناز دارابیان همسرش و برخی دوستانش از جمله رضا خندان مهابادی، احمد پوری و ناصر رحمانی نژاد نیز حضور دارند.
علی اشرف درویشیان حدود ده سال در بستر بیماری بود. او در اردیبهشت سال 1386 سکته ی مغزی کرد. علی اشرف خود باور داشت که دیدن فیلم اعدام کرد های عراق را که به دستور صدام انجام شده بود، دیده و منجر به حال بدو بیماریش شده است؛ و پیش از مرگ وصیت کرده بود تا در امام زاده طاهر که آرامگاه احمد شاملو و محمد مختاری نیز می باشد، به خاک سپرده شود؛ اما خانواده اش نتوانستند مجوز این کار را بگیرند. حتی اجازه نیافتند وی را در قطعه ی هنرمندان و نویسندگان بهشت زهرا به خاک بسپرند. سر انجام او را در قطعه ی هفت بهشت سکینه در کرج به خاک سپردند. مراسم خاک سپاری او با حضور تعداد کثیری از مردم و نویسندگان برگزار شد.
در اینجا از سبک نگارش علی اشرف در برخی کتاب هایش خواهیم گفت. کتاب آبشوران که از دوازده داستان کوتاه تشکیل شده و نامش از یکی از محله های قدیمی کرمانشاه گرفته شده است. این داستان ها درباره ی اتفاقاتی است که برای چند کودک هشت ساله رخ می دهد.
کتاب درشتی درباره ی مشکلاتی است که در جنگ میان ایران و عراق و همچنین جنگ در کردستان برای مردم به وجود آمده بوده. این داستان به خوبی سیه روزی و مصیبت های یک جامعه ی جنگ زده را به تصویر می کشد.
علی اشرف درویشیان و رضا خندان مهابادی مجموعه ی نقد ها و داستان های خود را در کتابی به نام دانه و پیمانه گرد آوری کرده اند. نقد هایی که در مجلات مختلف مانند آدینه، کارنامه، کلک و ... نوشته شده بودند در این کتاب در دسترس همگان قرار گرفته است.
لینک کوتاه
http://ketabch.in/a/3960
