دانلود کتاب صد سال تنهایی

نقد و بررسی رمان صد سال تنهایی

معرفی کتاب

رمان صد سال تنهایی در سال 1967 به قلم گابریل گارسیا مارکز منتشر شده است. در این کتاب زندگی چند نسل از یک خانواده را خواهیم خواند که در دهکده ماکاندو ساکن هستند. در این داستان با سرنوشت راز آلود افراد که مارکز آنها را به صورت مبهم و گیج کننده بیان کرده است و در موقع مناسب به رمز گشایی از آن می پردازد مواجه هستیم. این کتاب در اولین چاپ خود توانست بسیار مورد استقبال مخاطب قرار گیرد و تمام نسخه های موجود از آن به فروش رسید. در این نیم قرنی که از انتشار این کتاب می گذرد ترجمه های بسیاری از آن در سراسر دنیا چاپ و در اختیار خوانندگان قرار گرفته است. مارکز در سال 1982 جایزه نوبل ادبیات را برای کتاب صد سال تنهایی دریافت کرد.

چگونه صد سال تنهایی را بخوانیم

نکته ای که باید درباره کتاب صد سال تنهایی بدانید روش خواندن آن است. اگر در میان آثار مارکز ابتدا به سراغ کتاب صد سال تنهایی بیایید ممکن است برایتان جذاب نباشد چون در همان ابتدای داستان با تعداد زیادی اسم و روابط فامیلی مواجه می شوید، اگر از این قسمت کتاب عبور کنید نماد ها و رمز های بکار رفته در داستان کمی ممکن است مخاطب را سردرگم کند. پس اگر میخواهید از خواندن این کتاب لذت ببرید کافی است قبل از شروع آن با قلم این نویسنده بزرگ آشنا شوید و به مطالعه آثار دیگر او بپردازید به عنوان مثال" عشق در زمان وبا" و ... . بعد از آشنایی با قلم مارکز شروع به خواندن صد سال تنهایی بکنید. به عنوان یک تجربه شخصی می خواهم به مخاطبان این کتاب بگویم برای اینکه در میان دریای اسامی ابتدای کتاب غرق نشوید کاغذ و قلمی را هنگام خواندن کتاب در کنار خود داشته باشید و تمام اسامی و نسبت های خانوادگی را یادداشت کنید خواهید دید که بعد از آشنایی با قلم مارکز و این توصیه چقدر از خواندن این کتاب لذت خواهید برد.

مختصری از زندگی گابریل گارسیا مارکز

گابریل گارسیا مارکز در ششم مارس سال 1927 در آرکاتاکا متولد شده است. کمی از تولد او گذشته بود که پدر و مادرش از آنجا نقل مکان کردند و مارکز در نزد پدربزرگ و مادربزرگ خود در آرکاتاکا ماند و کودکی خود را در آنجا سپری کرد. مارکز 9 سال داشت که پدرش او و برادرش را به سینسه شهری که محل کارش در آنجا بود برد. گابریل زمانی که در سال های اول دبیرستان خود بود اولین شعرهایش را سرود و آنها در مجله مدرسه اش منتشر شدند. سپس بعد از دریافت بورسیه تحصیلی به بوگاتا رفت و تحصیلات دبیرستان خود را به پایان رساند. سپس تحصیل در رشته حقوق را آغاز کرد در این دوره به دلیل علاقه ای که به داستان نویسی داشت به صورت حرفه ای شروع به مطالعه در این زمینه کرد. مارکز علاقه ای به سبک ادبیات سنتی نداشت او بیشتر به شیوه داستان گویی مادربزرگش علاقه داشت که موضوعات خارق العاده و ناهنجاری ها را در داستان هایش به کار می برد گویی بخشی از زندگی روزمره بودند. رگه هایی از این نوع داستان گویی را در کتاب صد سال تنهایی او مشاهده می کنیم. می توان گفت شهرت مارکز بعد از نوشتن رمان صد سال تنهایی به عنوان نویسنده ای چیره دست به اوج خود رسید. او در سالهای آخر زندگیش تواناییش را در زمینه داستان نویسی از دست داده بود و تمایل چندانی به نوشتن نداشت. در سال 2012 به بیماری آلزایمر مبتلا شد و دو سال بعد از آن در سال 2014 نویسنده مشهور آمریکا لاتین در گذشت.

مارکز و رئالیسم جادویی

در نوشته هایی با سبک رئالیسم جادویی در آمریکای لاتین اغلب داستان هایی درباره سرگذشت خانواده ها بوده و اغلب آنها تمثیلیست. در این نوشته ها در معنای گسترده ای از تقابل تمدن و توحش، شهر و روستا و اگر بخواهیم در یک جمله بگویم تقابل میان مدرن و سنت بیان شده است. یکی از نویسندگان معروف آمریکای لاتین که به سبک رئالیسم جادویی آثاری را خلق کرده است گابریل گارسیا مارکز است که در کتاب صد سال تنهایی اش این تقابل را به بهترین شکل به تصویر کشیده است.

تاثیر مارکز بر ادبیات ایران

حضور مارکز در ادبیات ایران با ترجمه کتاب های او آغاز می شود. اولین بار در سال 1335 کتاب " کسی به سرهنگ نامه نمی نویسد" از او ترجمه شد اما از جمله آثار تاثیر گذار محسوب نشد تا اینکه در سال 1353 کتاب صد سال تنهایی او که پابلو نرودا آن را یکی از بهترین رمان های نوشته شده به زبان اسپانیایی مارکز می داند توسط جهانبخش نورایی ترجمه و روانه بازار شد. حضور مارکز در ادبیات ایران و تاثیر پذیری از آثار او را در دهه های مختلف می توان مشاهده کرد. کتاب صد سال تنهایی یکی از معروفترین رمان ها در سبک رئالیسم جادویی می باشد، پس از ترجمه این اثر در ایران شهرنوش پارسی از نخستین نویسندگانی بود که کتاب " طوبی و معنای شب " را به این سبک نوشت و به نظر می آید از کتاب صد سال تنهایی در نوشتن کتابش تاثیر گرفته باشد. هر دو کتاب روایتی صد ساله را بیان می کنند و از تقابل سنت و مدرنیته و عناصر بومی در مقابل مدرنیته سخن می گویند.

طوبا و معنای شب

،تاثیر گرفته از صد سال تنهایی

طوبا و معنای شب، حکایت زندگی خانواده ای است که از زمان مشروط تا سال 1357 که توسط شهر نوش پارسی به رشته تحریر در آمده است... شهر نوش پارسی نیز مانند مارکز قصد داشته است تقابل میان سنت و مدرنیته را به کمک رئالیسم جادویی به تصویر کشد. مواجه شخصیت های داستان با دنیای مدرن در کتاب صد سال تنهایی در ابتدای داستان زمان حضور کولی ها است که همراه با خود ذره بین، آهنربا و ... آورده اند و در قسمتی از کتاب میخوانیم که بوئندیا با خود می گوید: " در دنیا وقایع عجیب و باورنکردنی رخ می دهد. در دو قدمی ما آن طرف رودخانه انواع دستگاه های جادویی یافت می شود و ما مثل یک مشت خر در اینجا زندگی می کنیم." در رمان طوبا و معنای شب نیر بسیاری از این مواجه ها وجود دارد زمانی که طوبا برای اولین بار به سینما می رود و یا رفتن ادیب به خانه مشیرالدوله و دیدن خانه ای به سبک فرنگی برای اولین بار از سری مواردی است که نشان از مواجه سنت با دنیای مدرن است. از دیگر عوامل مشترک در این دو کتاب حضور عناصر غیر واقعی، برخورد با ارواح و همین طور حضور شخصیت هایی در داستان شهرنوش پارسی که همتایی در رمان صد سال تنهایی دارند.

نقد و بررسی

مارکز در رمان صد سال تنهایی به بیان مسائل اجتماعی امریکا لاتین، تاریخ کشورش و شرایطی که مردم کشورش با آن مواجه بوده اند می پردازد. در واقع او داستان زندگی خودش را بیان می کند اما به دلیل مواجهه با خفقان و نبود آزادی برای بیان روایتش از رئالیسم جادویی که میانجی برای مقابله سنت و مدرنیته است بهره می گیرد.  در این داستان با فضایی بومی همراه با سنت ها و اعتقادات مواجه هستیم که مارکز برای بیان آنها از زبان اسطوره و رمز بهره جسته است او در واقع می خواهد بگوید اسطوره متعلق به دوران کهن نیست ما در دنیای مدرن هم او را داریم و جدایی از آن به معنای از دست دادن هویت و خود بیگانی است.

تقابل سنت و مدرنیته

 رئالیسم جادویی مواجه سنت و مدرنیته با یک دیگر است در متن کتاب تضاد میان سنت و مدرنیته را که در نتیجه تقابل فرهنگ بومی و سنت ها با فرهنگ بیگانه است را خواهیم دید. یکی از بارزترین بخش های کتاب که به بیان این امر می پردازد، بیماری بی خوابی است که با هجوم بیگانگان به دهکده به وجود می آید.

" ... زن سرخ پوست برای آنها توضیح داد که وحشتناک ترین چیز مرض بی خوابی، فقط خود بی خوابی نیست، بلکه گرفتار شدن به وضعی وحشتناک تر است: از دست دادن حافظه، مریض وقتی به بی خوابی عادت کرد کم کم خاطرات دوران طفولیت را از یاد می برد، سپس اسم و مورد استفاده اشیاء و بعد هویت اشخاص و حتی خود را فراموش می کند تا آن که عاقبت در نوعی گنگی و فراموش فرو می رود... زن سرخپوست با اعتقاد راسخ گفت: بچه ها هم بیدار مانده اند وقتی این طاعون پا به خانه ای بگذارد هیچ کس از آن جان سالم به در نمی برد."

در رمان صد سال تنهایی از آغاز استعمار درماکوندو سخن می گوید و جامعه ای را به تصویر می کشد که با این معضل رو به رو هستند. در داستان این مشکلات و تضادها که نتیجه ورود این استعمار به کشور است گفته می شود.

ترسیم انزوا

داستان به دلیل پرداختن به مشکلات انسان دارای فضای تیره و تار است. در این رمان، تاریکی، تنهایی؛ انزوا، شکست، تسلیم شدن در برابر حوادث اجتماعی سیاسی که همان استعمار است به تصویر کشیده شده است. روایتی که درباره ناکامی های مردم دهکده و خاندانی است که با وجود زندگی حیرت آور و رویا پردازی که در دل دارند از صحنه روزگار حذف می شوند. مارکز با قرار دادن عوامل واقعی در کنار عوامل ذهنی فضایی وهمناک را برای داستانش می سازد. این تصویر قبل از مرگ شخصیت های داستان و همین طور اتفاقات ناخوشایند ذهن مخاطب را برای ورود به اتفاق آماده می کند.

" به محض اینکه خوزه آرکادیو در اتاق خواب را بست صدای شلیک تپانچه ای در سرسرای خانه پیچید... رشته باریکی از خون از زیر در اتاق خارج شد و به خیابان رسید و در طول پیاده رو های نامسطح خط مستقیمی را پیمود و از پله ای بالا رفت ... اورسولا که برای پختن نان سی و شش تخم مرغ شکسته بود فریاد کشید: یا مریم مقدس! رشته خون را دنبال کرد. به میدان رسید و به در خانه ای رفت که هرگز به ان قدم نگذاشته بود. در اتاق را فشار داد؛ بوی تند باروت چیزی نمانده بود که خفه اش کند. خوزه آرکادیو را دید که در روی زمین افتاده بود و سرچشمه خون را که دیگر از گوش راست جسد بیرون نمی ریخت یافت."

تنهایی یکی از ویژگی های دیگری است که مارکز برای شخصیت های داستانش در نظر گرفته است و این تنهایی به دلیل عدم در دست گرفتن سرنوشت است، شخصیت های داستان تا زمان مرگ درپی این هستند که این تنهایی را با حضور کسی یا چیزی پر کنند.

شخصیت هایی محکوم به تنهایی

شخصیت هایی که مارکز از آن ها سخن می گوید در دو جهان به ظاهر متفاوت زندگی می کنند. او شخصیت ها را به گونه ای تعریف کرده است که در انتقالشان از این جهان به جهانی دیگر دچار مشکل نشود. در داستان، ما با یک من رئالیست مواجه هستیم که دارای فعالیت های اجتماعی است و با اطرافیان و دنیای خود در تعامل است؛ اما همان من دارای یک من سورئالیسم نیز هست که درونگرا، مضطرب، پریشان و سردرگم می باشد. ملکیادس شخصی است که هم در دنیای واقعی زندگی می کند و هم در دنیای فراواقعی، مارکز به زیبایی این موضوع را برای مخاطب خود بیان کرده است که این رفت و آمد میان دو جهان به هیچ وجه در امری غیر طبیعی به نظر نمی آید.  شخصیت ها در حال حرکت و تلاش هستند و این تغییرات در زندگی آنها رخ میدهد اما در نهایت به جای اول بازمیگردند. در واقع مارکز با این گونه توصیف شخصیت ها می خواهد گذر آمریکا لاتین از سنت به مدرنیته را به تصویر بکشد.

رمز و راز عنصر چیره بر داستان

مارکز در رمان صد سال تنهایی از نمادهای غیر طبیعی به همراه ریزه کاری هایی که در کنار آنها بیان کرده بهره جسته است. مخاطب در این کتاب با داستان واقع گرای نمادین مواجه نیست و از همان ابتدا متوجه عجیب و غریب بودن نماد ها می شود. مارکز داستان را در فضا و اوضاع و احوال طبیعی پیش می برد اما با به کار بردن نماد های غریب او را از داستان های واقع گرای نمادین متمایز می کند. جلال الدین کزازی پژوهشگر برجسته ایرانی درباره زبان نماد و اسطوره می گوید: "زبان اسطوره زبانی است رمز آلود و این از آنجاست که رویا و اسطوره با یکدیگر در پیوندند. به یاری اسطوره و رویا به رازی بیان می شود و با برانگیختن نماد های رویا و اسطوره نهفته خود را برای ما آشکار می کنند. "

نمونه ای از نشانه های اسطوره ای و نمادین در داستان صد سال تنهایی عبارت است از: ارتباط روحی مادر و فرزند که ریشه در اسطوره و فرهنگ یک جامعه دارد و مارکز از آن به خوبی به صورت نماد و رمز استفاده کرده است.

بیان اعتقادها و سنت های یک سرزمین که ریشه در فرهنگ و اسطوره آنها دارد بخشی دیگر است که مارکز از آن به عنوان یکی از عناصر رمز و راز بهره گرفته است که آگاهی نداشتن با آن فرهنگ باعث سخت تر فهمیدن داستان می شود. او در جایی به نجوشیدن شیر بر روی اجاق اشاره می کند که نشان از اتفاقات شوم است. مارکز از شخصیت های داستان نیر برای بیان نماد ها استفاده کرده است هر یک از شخصیت های داستان او نماد خاصی را دارا هستند، اورسولا نماد حفظ سنت هاست و تا آخرین لحظه از زندگیش برای آن تلاش میکند. از دیگر عناصر داستان می توان به تنهایی و انزوای شخصیت های داستان اشاره کرد که اوضاع و احوال نامساعد جامعه را نشان می دهد. مهم ترین نماد در این داستان ماکاندو است که تمثیلی از آمریکای لاتین، جنگ های داخلی، غم، ترس و تنهایی انسان هاست.

اسطوره

مارکز از عقاید بومی و اندیشه های واقعی را همراه با روایتی تخیلی، غیر واقعی و فلکوریک بهم آمیخته و در روایت داستانش از آن بهره گرفته است. یکی از جنبه های زیبای کار او ان است که مخاطب را از دنیایی واقعی جدا کرده و آمیزه ای از رویا و حقیقت به او می دهد. اسطوره در کتاب او زندگی و جهان آدم های غیر واقعی و ناآشنا است که با انجام کارهای عادی چیزهای عجیبی خلق می کنند. می توان گفت اسطوره به قلم مارکز الهام گرفته از باور یونگ می باشد که اشاره به نوعی انسان دارد که از نظر نژاد و رنگ نمودی از جهان رویا گونه است و تلفیقی است میان تاریخ و افسانه که ریشه هایش به دنیای قصه و خیال پردازی می رسد. به عنوان نمونه رشته خون در خانه اورسولا که ریشه در باورهای بومی دارد و همین طور حس ششم اورسولا نسبت به زنده بودن فرزندش

" پس از سه روز گریه و زاری یک روزبعد از ظهر، وقتی در آشپزخانه بود صدای پسر خود را به وضوح شنید فریاد زنان گفت: آئورلیانو بود ولی می دانم که او زنده است و ما به زودی او را خواهیم دید."

مسخ

مسخ تبدیل شدن انسان به موجودی پایین تر از جایگاه خود که در رمان صدسال تنهایی در قالب دوگانگی فرهنگی و یا از خود بیگانگی شخصیت ها بیان می شود. به عنوان مثال اورسولا تا آخرین لحظه از مرگ خودش نگران این موضوع است که ازدواجی با خویشان و محارم انجام نشود زیرا پیامدهای ناگواری دارد و فرزندی که از آنها متولد شود دارای دم خوک است و مخاطب خواهد دید که در پایان داستان در اثر ازدواج دو نفر از یک خانواده پسری با دم خوک متولد می شود. دم خوک در آوردن علاوه بر تغییر ظاهری در واقع بیانگر تغییر صفات انسانی به صفات حیوانی می باشد.

صد سال تنهایی از زبان خالقش

مارکز در مصاحبه ای که با پلینیو مندوزا داشته است اینگونه می گوید که هدفم از نوشتن صد سال تنهایی ایجاد دریچه ای بود به دوران کودکی و تجربه هایی که در آن دوره بر من تاثیرات گوناگونی داشت. او می گوید می خواستم با این کتاب شهادتی شاعرانه از دوران کودکیم بدهم، کودکی من در خانه ای غمگین و بزرگ سپری شده است و فک و فامیلی داشتم که نام اغلبشان شبیه به هم بود. مارکز زمانی که هجده سال داشته قصد نوشتن این داستان را داشته اما می گوید هیچگاه در آن زمان به یک ترکیب مستمر دست نیافتم. نوشته هایم آن زمان تکه هایی مجزا بودند که بعضی از آنها را در روزنامه هایی که در آن زمان کار می کردم به چاپ رساندم؛ اما نوشتن آن را رها کردم چون در آن زمان اعتماد به نفس و حداقل تکنیک برای نوشتن رمان را نداشتم و در نهایت بعد از پانزده سال موفق به کشف چارچوب و لحن داستان شدم و صد سال تنهایی بر صفحه کاغذ نقش بست.

اقتباس سینمایی

صد سال تنهایی از آن دست کتاب هایی است که بسیاری از سینماگران آرزوی ساخت فیلمی بر اساس داستان این کتاب را داشته اند؛ اما به دلیل خواسته مارکز که می گفت باید فیلم به زبان اسپانیایی ساخته شود کار را برای سینماگران دشوار کرد. تا اینکه بعد از پنجاه سال که از انتشار این کتاب می گذرد. شرکت نتفلیکس امتیاز اقتباس سینمایی از این کتاب را با قبول شرط مارکز و ساخت فیلم به زبان اسپانیایی خریداری کرد. فرزندان مارکز از تولید کنندگان اجرایی این فیلم خواهند بود.

ویکی پدیا رمان صد سال تنهایی

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D8%AF_%D8%B3%D8%A7%D9%84_%D8%AA%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C

من در نابودی درختان نقشی نخواهم داشت!

خواندن بعضی از کتاب ها را باید مانند دارو برای تمام افراد تجویز کرد. در انتها من هم به عنوان یک دوست پیشنهاد می کنم خواندن کتاب صد سال تنهایی به قلم گابریل گارسیا مارکز به ترجمه اسماعیل قهرمانی پور که توسط انتشارات روزگار منتشر شده است را در سایت کتابچین از دست ندهید. کسانی هم که به کتاب های صوتی علاقه دارند می توانند این کتاب را در سایت کتابچین گوش کنند. با این کار هم به قطع نشدن درختان کمک می کنید و هم نگاهتان به دنیای پیرامونتان عوض خواهد شد.

به قلم مینو مرتضایی