دانلود کتاب قلعه ی حیوانات

نقد و برسی رمان قلعه حیوانات

قلعه حیوانات (Animal Farm) به نویسندگی جورج اورول (George Orwell) به زبان انگلیسی در سال ۱۹۴۵ منتشر شده است. این کتاب به انتخاب مجله تایمز جزو صد کتاب برتر منتخب بین سال های 1923 تا 2005 معرفی شده.

فروش این کتاب تا اواخر دهه پنجاه میلادی به دلیل انتقاد صریح از نظام کمونیستی به خصوص شوروی سابق ممنوع شد ولی در اواخر دهه پنجاه با استقبال بی نظیر روبرو شد و نظر تمام منتقدین را به خود جلب کرد. در این کتاب شخصیت های سیاسی شوروی با ما به ازایی از حیوانات یک مزرعه جایگزین شدند. نوشتن رمان به زبان حیوانات در ادبیات غرب و شرق سابقه طولانی دارد و از آن به عنوان fable نام برده می شود. از این نوع ساختار در ادبیات ایران می توان به کلیله و دمنه اشاره کرد.

 نوشتار صمیمی و طنز آمیز این رمان با ابهامات و ایهاماتی که دارد از آن رمانی سرزنده ساخته که قصد پیوستن به تاریخ را ندارد. با خواندن آن هر شخص در هر زمان و مکانی که زندگی می کند ما به ازای مشابهی پیدا می کند. جهت فهم در پرداخت جزئیات توسط جرج ارول، ابتدا تاریخ شوروی را به زبانی ساده بیان می کنیم و در ادامه خلاصه این داستان را می آوریم. مقایسه این دو به عهده شما خواننده گرامی ست.

 

 تاریخ انقلاب شوروی به زبانی ساده

کشور روسیه تزاری وسیع و از نظر نظامی قدرتمند بود. تزار که پادشاه روسیه بود جامعه را به سمت نظام طبقاتی متشکل از دهقانان و کشاورزان سوق داد. دهقانان ملاکهایی با زمین های کشاورزی وسیع بودند و طبقه کشاورزان را کارگرانی تشکیل می دادند که جهت امرار معاش با حقوق اندک برای دهقانان کار می کردند.

آنها بعد از مدتی به دلیل کار زیاد و حقوق کم و این که حاصل زحماتشان فقط دهقانان را ثروتمندتر می کند از زندگی خود ناراضی شدند. بدنبال آن اعتراضاتی به رهبری لنین علیه تزار شکل گرفت. آنها هر روش حکومتی به جز سرنگونی رژیم و تشکیل حکومت کارگری را خیانت محسوب می کردند.

تشکیل حزب بلشویک در تاریخ ۱۹۱۷ نظام سرمایه داری و بورژوازی را به سمت انقلاب پرولتاریایی کارگری سوق داد. لنین در سال ۱۹۱۸ در جنگ زخمی شد و ثمره رهبری خود جهت تشکیل مدینه فاضله حکومت کارگر بر کارگر را به چشم ندید.

 رهبری انقلاب را دو شخصیت به نام های تروتسکی و استالین بر عهده گرفتند. در ابتدای کار تروتسکی که شخصیتی صلح طلب داشت و در فکر انتشار انقلاب خود به جهت تامین امنیت بود با کشور آلمان صلح کرد و محبوبیت زیادی کسب کرد. استالین که موقعیت خود را متزلزل یافت با کمک چکا پلیس مخفی روسیه و همچنین انتشار روزنامه جهت تبلیغات، سعی در از سر راه برداشتن تروتسکی کرد و مدعی شد او درست در زمان قبل از به نتیجه رسیدن انقلاب به حزب بلشویک پیوسته و همواره با لنین اختلاف نظر داشته و او را به توطئه علیه لنین کهمنجر به مجروح شدن لنین در جنگ شد محکوم کرد. تروتسکی که در یک اشتباه تاکتیکی از انتشار وصیت نامه لنین خودداری کرد، جامعه را بر علیه خود دید و مجبور به ترک روسیه شد و سپس در خارج از روسیه ترور شد. استالین همواره خود را پیرو نظریات مارکس و لنین می دانست و با کمک چکاها تمامی مخالفان خود را از سر راه برداشت و انقلاب را آرام آرام به سمت بورژوازی و سرمایه داری سوق داد.

اما سطح زندگی مردم از آنچه از قبل بود بدتر شد. کشورهای بریتانیا، آلمان و فرانسه با ایجاد نفوذ بر روی استالین در این تغییر رویه صحه گذاشتند. استالین که حکومت خود را با شعار مرگ بر هیتلر آغاز کرده بود رفته رفته تجارت خود را با آلمان وسعت بخشید و در ادامه تجارت با آلمان دچار مشکل گشت. آلمان نیز به شوروی حمله کرد و مجددا شعار مرگ بر هیتلر سرلوحه سیاست استالین شد و زمینه برای ارتباط با چرچیل و رزولت آماده شد.

 وی با حفظ شعارهای مارکسیسم و کمونیسم استراتژی خود را به سمت نظام سرمایه داری برد و اقتصاد کشور را به طور کامل در دست گرفت. طبقه کارگر حق مالکیت شخصی را نداشته ولی طبقه حکومت کننده امتیاز حق مالکیت را از آن خود کردند و با ساخت کاخ های مجلل و ضیافت های زیبا زندگی راحتی را برای خود برگزیدند.

 طبقه کارگر زندگی سخت تری را نسبت به قبل تحمل می کردند و با شعارهای کمونیستی و همچنین راه اندازی کلیساهای ارتودوکس و وعده بهشت و همچنین فراموشی وضعیت قبلی زمان را سپری می نمودند. آنها این تفکر را پیدا کرده بودند که قبلا وضعیت بدتر بوده و حکومت کردن کار مشکلی است و طبقه حاکم همواره در حال تلاش به جهت رفاه حال طبقه کارگر است .

خلاصه داستان قلعه حیوانات

داستان از شبی آغاز می شود که خوک سفید یالی به نام میچر پیر با استفاده از غفلت آقای جونز صاحب مزرعه و فراموشی او برای بستن درب مرغداری همه ی حیوانات را جمع کرده و برای آنها سخنرانی می کند. او می گوید: تا کی باید کار کنیم آن هم برای انسانی که هیچ کاری بلد نیست. نه می تواند همانند خرگوشها بدود، نه شیر بدهد و حتی توانایی حمل گاوخیش را ندارد. در انتها هیچ چیز جز حقارت نصیب ما نمی شود و زمانی که توانایی کار کردن را از دست بدهیم به دست قصاب سپرده خواهیم شد. من رویای روزی را دارم که همه حیوانات خود برخود حکومت کنند و از سلطه انسان رهایی یابند.

 در آن شب همه حیوانات حرفهای میچر پیر را تصدیق کرده و با همکاری هم خانواده جونز را ترسانده و از مزرعه بیرون می کنند. میچر که درصدد تحقق رویاهای خود بود در بازگشت مجدد جونز در جنگ مجروح شده و می میرد.

 دو خوک به نام های اسنوبال و ناپلئون رهبری را بر عهده میگیرند اسنوبال که فردی صلح طلب بود سعی در فرستادن کبوترهای نامه بر برای مزرعه های اطراف جهت انتشار انقلاب و تامین امنیت مزرعه خود می کند و از ناپلئون محبوب تر می شود. ناپلئون نیز مخفیانه سگ های شکاری کوچکی را آموزش داده و بزرگ می کند و در این مدت به وسیله یک خوک چرب زبان و خوش سخن به نام سکوییلر شایعه پراکنی می کند که اسنوبال دستیار آقای جونز بوده و او باعث مجروح شدن میچر پیر در جنگ گاو خونی است.

 اسنوبال مجبور به ترک مزرعه می شود و توسط سگ های شکاری به قتل میرسد. ناپلئون به کمک همین سگهای شکاری کلیه مخالفین از جمله سه خوک، گوسفندان و سه مرغ اسپانیایی را از سر راه خود بر می دارد. حیوانات در ابتدای انقلاب هفت شعار اصلی انقلاب را بر در طویله می نویسند تا فراموش نکنند برای چه انقلاب کردند.

1.  همه آنها که روی دو پا راه می روند دشمن هستند.
2. همه آنها که روی چهار پا راه میروند و بالدار هستند دوستند.
3. هیچ حیوانی حق پوشیدن لباس را ندارد.
4.  هیچ حیوانی حق خوابیدن بر روی تخت را ندارد.
5.  هیچ حیوانی حق نوشیدن الکل را ندارد.
6. هیچ حیوانی حق کشتن حیوان دیگری را ندارد.
7.  همه حیوانات باهم برابرند.

 اما در ادامه حکومت ناپلئون به سمتی می رویم که اکثر شعارها حذف شده یا تغییر پیدا می کند تا جایی که در انتهای داستان تنها شعاری که باقی مانده این است که (همه حیوانات با هم برابرند اما بعضی برابرترند). در مزرعه حتی نشانه ای از افکار صدر انقلاب یافت نمی شود. زندگی حیوانات سخت تر شده، کارشان بیشتر شده و راحتیشان کمتر.

 ناپلئون به حیوانات می گوید که حکومت کردن بر آنها کاری دشوار است، حتی لحظه ای نمی تواند استراحت کند و اینکه قبلا چقدر وضعیت سخت بوده و در ادامه موزز کلاغ سیاهی که نماد کلیسای ارتودوکس است از مشاهدات بیرون مزرعه می گوید که پس از مرگ جوی های روان از شیر و عسل در انتظارشان هست!

ناپلئون که در ابتدا هر گونه تجارت با مزرعه های کناری را مردود میشمارد با یکی از آنها وارد تجارت می شود ولی با هم مشکل برمیخورند و راه برای نفوذ دو مزرعه دیگر بیشتر می شود.

او در نهایت کل اقتصاد قلعه حیوانات را در اختیار می گیرد و کاخی زیبا برای خود می سازد، روی تخت می خوابد و با تمرین یاد می گیرد روی دو پای خود بایستد و راه برود.

در انتهای داستان ناپلئون شش مزرعه دار به همراه شش خوک را به خانه خود جهت برپایی ضیافت دعوت می کند. دیگر حیوانات مخفیانه خود را به پنجره می رسانند و مشاهده می کنند انسان ها در کنار خوک ها ایستاده و برای ماندگاری قلعه حیوانات می نوشند و در کنار هم به ورق بازی مشغول می شوند. در هنگام بازی ناپلئون و یکی از مزرعه داران هر دو تک پیک رو می کنند و به دلیل تقلب جدالی برپا می شود. حیوانات هر چه تلاش می کنند نمی توانند خوکها را از انسان ها باز شناسند.

 

نقد و بررسی

این رمان به زبان ساده و طنز آمیز نگارش پیدا کرده و شخصیت های داستان به درستی و زیرکی انتخاب شده اند. داستان شخصیت پردازی بسیار خوبی دارد تا آن را را قابل باور می کند و مخاطب را همراه خود نماید.

 

ولی جای بیشتر برای گسترش داستان و خلق ماجراهای بیشتر در آن وجود دارد. شخصیتها از روی انقلاب روسیه انتخاب شده اند به نحوی که آقای جونز نماد تزار و میچر پیر نماد لنین است. زمانی که میچر پیر می میرد جمجمه او برای زیارت در مزرعه نصب می گردد، همانند جسد مومیایی شده لنین! در ادامه پرچم مزرعه که در انتها به پایین کشیده می شود همانند پرچم داس و چکش حکومت کمونیستی شوروی است و اسنوبال و ناپلئون به جای استالین و تروتسکی جایگزین شده اند و همانند تاریخ شوروی استالین با توسل به زور چاکاها و تبلیغات روزنامه خود به تروتسکی اتهام زده و او را از روسیه بیرون می کند و به قتل می رساند.

 مزرعه های کناری همانند آلمان و فرانسه و بریتانیا و دیگر کشورها در ابتر ماندن نتیجه انقلاب تأثیر فراوان دارند.

 ولی با توجه به ایهام و ساختار محکم این رمان، به جرأت می توان گفت مضمون آن فقط به یک واقعه ی تاریخی اشاره نمی کند. فرقی نمی کند چه کسی حکومت می کند افراد قدرتمند ظالم و خودخواه می شوند چه خوک چه انسان چه کمونیستی یا کاپیتالیسم باشد.

 

اقتباس های سینمایی و تئاتری

تا کنون ۲ فیلم به اقتباس از داستان قلعه حیوانات ساخته شده، اولی ۱۹۵۴ که به صورت انیمیشن در میان جنگ سرد ساخته شده و به اکران درآمد. در این نسخه تغییراتی ایجاد شد تا نظام خوک ها بسیار بدتر از نظام آقای جونز نمایش داده شود، در صورتیکه در کتاب جورج اورول هر دو نظام به یک اندازه بد هستند. در پایان این اقتباس با شورش دوم حیوانات حکومت ناپلئون متلاشی می شود.

در سال ۱۹۹۹ یک فیلم تلویزیونی با استفاده از صداگذاری بر روی تصاویر حیوانات واقعی ساخته شد که در آن سگ  آقای جونز داستان را روایت می کرد و در پایان هم مزرعه ناپلئون به طور کامل ویران می شود از نظر منتقدان این نسخه اقتباسی ساده و دم دستی از داستان قلعه حیوانات است.

در سال ۲۰۱۲ پروژه ساخت این اثر با استفاده از انیمیشن سه بعدی به کارگردانی اندی سرکیس کلید خورد.

همچنین نمایشنامه ای از این رمان در سال های ۱۹۸۴ و 1985 در تئاتر ملی لندن و چند کشور دیگر به اجرا در آمد.

 نمایش عروسکی این داستان نیز در سال ۱۳۹۸ توسط شبکه من و تو پخش شد.

ترجمه این کتاب

این کتاب با فاصله اندکی پس از نگارش و انتشار به فارسی ترجمه شده است. نخستین ترجمه را امیر امیرشاهی از سوی سازمان کتاب های جیبی موسسه انتشارات فرانکلین در سال ۱۳۴۸ انجام داده که با نام قلعه حیوانات منتشر شد. مترجمان دیگری نیز پس از آن اقدام به ترجمه کتاب کردند آخرین ترجمه در سال ۱۳۹۸ از طرف آرمان فیروز به سفارش انتشارات پویا موسسه گسترش فرهنگ و مطالعات به چاپ رسید. کتاب پیش رو ترجمه امیر امیرشاهی است که انتشارات گیوا آن رابازنشر کرده است.

این انتشارات در آبان ماه سال ۱۳۹۴ کار خود را با قدرت شروع کرد و با دریافت ۶۱۰ شابک در ۲ سال اول این پیام را به ما می دهد که کارمان را درست انجام خواهیم داد.

شعار این گروه (هر ایرانی یک کتاب) است. برای تحقق این شعار فعالیت های خوبی از جمله برگزاری همایش ها و نشست های متعدد در نقاط محروم را داشته و دارد.

 

درباره نویسنده

 اریک آرتور بلر (Eric Arthur Blair) با نام هنری جرج اورول (George Orwell) در سال ۱۹۰۳ در شهر موتیهاری هند متولد شد. در کودکی به همراه خانواده انگلیسی خود به انگلستان رفت. در هند و انگلستان فاصله طبقاتی را دیده و به معضل فقر در جوامع پی برده بود. او خود چند سالی جهت کسب تجربه در میان کارتون خواب ها زندگی کرده و حتی در رستوران هتل ها به کار مشغول شد. در سال ۱۹۲۹ اولین رمان خود را با نام "آس و پاس ها در پاریس و لندن" به چاپ رساند و در ادامه بر اساس همین تجربیاتی که به دست آورده بود دو رمان با نامهای "روزهای برمه" و "دختر کشیش" را منتشر کرد.

 همانند تمام کسانی که درد بشریت داشتند به اسپانیا رفت تا علیه ژنرال فرانکو به جنگ بپردازد. در آنجا مجروح شده و هیچ وقت بهبودی کامل پیدا نکرد پیش از جنگ جهانی اول رمان "هوای تازه" را منتشر کرد و در زمان جنگ به روزنامه نگاری و ستون نویسی پرداخت. در سال ۱۹۴۳ مادرش فوت کرد و بعد از آن کار بر روی رمان "قلعه حیوانات" را آغاز کرد. در ابتدا با چاپ آن مخالفت شد ولی در سال ۱۹۴۵ در انگلیس و آمریکا چاپ شد و شهرتی جهانی پیدا کرد.

 چهار سال بعد از انتشار این رمان به شمال اسکاتلند رفت و روی مشهورترین رمان خود "۱۹۸۴" کار کرد. به دلیل مجروحیت ریوی که یادگار جنگ اسپانیا بود به بیمارستان منتقل شد. او در آنجا با سونیا برونل آشنا شد و ازدواج کرد. او ۷ ماه پس از چاپ کتاب "۱۹۸۴" یعنی در ژانویه ۱۹۵۰ درگذشت. به خواست خودش جسدش را سوزاندند و در گورستانی دور افتاده نزدیک اکسفورد به خاک سپردند. بر روی سنگ قبرش هیچ اثری از شهرت و آوازه او نیست.

کتابشناسی

مجموعه نگارشهای جورج ارول به سه قسمت تقسیم می شود:

1. رمان ها

روزهای برمه ۱۹۳۴

این رمان داستان شهر خیالی در شمال برمه است که ۷ مرد سفیدپوست بر ۴۰۰۰ برمه ای و چند صد هندی و چند چینی حکمرانی می کنند.

دختر کشیش ۱۹۳۵

یک داستان انتقادی با نگارشی ساده است از زندگی دختر کشیشی که در محیطی خشکه مقدس بزرگ شده و در ادامه دچار تناقضاتی شده و ایمان خود را سست می بیند.

به آسپیدیستراها رسیدگی کن ۱۹۳۶

این رمان داستان شخصیت آقای گوردن را روایت می کند که شغلش تبلیغات در یک شرکت معتبر است. ولی آن را رها کرده مشغول کتابفروشی با حقوق ناچیز می شود تا بتواند اشعار خود را بنویسد. در ادامه و تضاد میان کسب پول و نویسندگی جنگی را با خود را آغاز می کند. این کتاب در ایران با نام "همه جا پای پول در میان است" منتشر شده.

 هوای تازه ۱۹۳۹

در این رمان حال و هوای انگلستان در پیش و پس از جنگ جهانی دوم را بررسی می کند.

قلعه حیوانات ۱۹۴۵

حیوانات یک مزرعه بر صاحب خود شوریده و حکومت را به دست می گیرند. این کتاب موفق به دریافت جایزه هوگو برای بهترین رمان در سال ۱۹۹۶ شد.

۱۹۸۴ انتشار درسال ۱۹۴۶

در این رمان زندگی در حکومتی توتالیتر به تحریر در می آید که در آن گناهکاران به راحتی اعدام شده و آزادی های فردی مردم پایمال می شود. تمامی خانه ها به وسیله صفحات نمایشگر کنترل می شود و صاحبان خانه برای نشان دادن رضایت از حکومت هر روز باید به آن صفحات لبخند بزنند.

2. نا داستان ها

آس و پاس ها در پاریس و لندن ۱۹۳۳

جورج اورول در جوانی تصمیم به زندگی در میان کارتون خواب ها و بی خانمان ها می گیرد. این کتاب یادداشت هایی از اتفاقات آن دوره از زندگی خود اوست که سعی در شناساندن این طبقه محروم دارد.

ژرفنا: جاده ای به سوی اسکله ویگان ۱۹۳۷

در ادامه تجربیات خود و زندگی کردن در میان محرومان این کتاب انتشار پیدا می کند و سعی در نشان دادن وضعیت سخت طبقه کارگر دارد. همچنین به گفتاری بلند درباره مسائل تربیتی از این طبقه می پردازد.

درود بر کاتالونیا ۱۹۳۸

در این کتاب زندگی نامه خویش را در محدوده زمانی که در اسپانیا مشغول جنگ بر علیه ژنرال فرانکو بود را می نویسد.

3.  مقالات

یک اعدام ۱۹۳۱

خاطرات فروشگاه کتاب ۱۹۳۶

پرتاب فیل ۱۹۳۶

انداختن لوبیاهای اسپانیایی ۱۹۳۷

 

سخن آخر

بعضی از غذاها برای یک بار درست کردن و خوردن خوب هستند و دوست دارید فقط یکبار آن را امتحان کنید. ولی نوع دومی از عذا ها هستند که جزئی لاینفک از برنامه غذایی ماهیانه ما می شوند. غذا های نوع دوم امتیازات ویژه ای دارند:

1. راحتی در طبخ غدا
2. اکثر افراد آن را دوست دارند و ریسک کمتری جهت سرو در مجالس دارد
3. هرآشپز بسته به هنر و زمانی که صرف می کند می تواند آن را خوشمزه تر درست کند و به آن افتخار کند.

این مثال بی ربط به کتاب خوانی نیست. به جرأت می توان گفت قلعه حیوانات همانند نوع دوم است.

1.  راحتی و فهم ساده دارد.
2.  میزان محبوبیت بالایی در میان مخاطبین دارد که نشان می دهد اکثر افراد از خواندن این کتاب لذت برده اند پس من هم می توانم با خواندن آن لذت ببرم.
3. هر کس با توجه به میزان مطالعات قبلی در زمینه های تاریخ و جامعه شناسی، سیاست و هنرهای نمایشی به فهم عمیق تری از کتاب دست پیدا می کند و دوست دارد با دیگران نیز به اشتراک بگذارد.

در نتیجه برای آن دسته از دوستانی که این رمان را نخوانده اند این کتاب همانند غذایی خوب است و کسانی که آن را خوانده اند و تعدادشان هم کم نیست می توانند با مطالعه تاریخ روسیه و انقلاب های اخیر و خواندن مجدد آن غذایی خوشمزه تر برای روح خود طبخ کنند.

کتاب پیش رو اولین ترجمه از این رمان زیباست. شما می توانید این رمان را از کتابفروشی ها به صورت حضوری تهیه کنید. به غیر از آن می توان از کتابخانه همراه کتاب چین به صورت مجازی و یا از هر کتابخانه همراه دیگر تهیه کرد ولی پیشنهاد می کنم قبل از عضویت در هر کدام از کتابخانه های همراه امکاناتی که جهت لذت و آرامش در زمان مطالعه در اختیار شما قرار می دهد را بررسی کنید و حتماً نظرات کاربران را دنبال کنید.

ویکی پدیای مزرعه حیوانات

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87_%D8%AD%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA

 

 

به قلم حمید عاشقعلی